Ornamentsnijder - PATRICK DAMIAENS: Slot Neuschwanstein | Neogotische interieurs en houtsnijwerk| 19e-eeuwse Historiserende stijl

Schloss Neuschwanstein

Afgelopen zomer bracht ik een bezoek aan Zuid-Duitsland en de Beierse alpen; een prachtige streek met snelstromende rivieren die het bergachtige landschap doorsnijden. Tal van 19e-eeuwse sprookjeskastelen tref je er aan en een bezoek aan het Schloss Neuschwanstein mocht zeker niet ontbreken op mijn agenda.

Ik kan het me nog goed herinneren...

Als 10 jarige trok ik elke Zondagvoormiddag naar de leeszaal van de stadsbibliotheek want daar stonden altijd de boeken met de mooiste prenten in afgebeeld. Op de tweede etage van dit 17de eeuwse pand opgetrokken in Maaslandse Renaissance stijl, gelegen in de historische binnenstad van Maaseik stond de volledige verdieping vol met dikke themagerichte verzamelwerken en encyclopedieën.

Het klinkt op dit moment misschien een beetje raar maar in een tijd waar computers en internet nog ongekend waren, was de leeszaal van de bibliotheek voor mij eigenlijk de enige plek waar je een beetje kon wegdromen en kon fantaseren over verre landen, prachtige gebouwen, archeologie, geschiedenis en in gedachten kon reizen. Eén van de vele afbeeldingen dat me altijd is bijgebleven is Schloss Neuschwanstein, een uitnodigend kasteel dat je zeker één keer wil gezien hebben.

Het Stadje Füssen, zicht vanop het dakterras van ons hotel

Füssen

Het sprookjeskasteel Neuschwanstein ligt in de omgeving van Füssen. Het historische stadje Füssen ligt schilderachtig aan de linkeroever van de rivier de Lech. Rondom Füssen liggen enkele grote en kleinere meren, de omgeving is er bijzonder prachtig en het bergachtige landschap nodigt je uit tot mooie wandelingen. Füssen is tevens het eindpunt van de Romantische Strasse, de toeristische route die in Würzburg begint en langs tal van schilderachtige stadjes voert. Zeker de moeite waard om eens te doen!

Schloss Neuschwanstein en Schloss Hoyenschwangau

In de directe omgeving van Füssen liggen twee heel beroemde 19e-eeuwse kastelen: Schloss Neuschwanstein en Schloss Hoyenschwangau. Beide kastelen zijn beide tot ver in het buitenland bekend. Wie in de zomer een bezoek wil brengen aan deze kastelen, moet er rekening mee houden aan lange rij wachtende voor u, het is een wachttijd van één uur aan het ticketbureau dat zich in het dal bevind, reservatie van het ticket is geen overbodige luxe.

kasteel Hoyenschwangau

Dat gekrioel van al die mensen heeft wel veel van de eigenlijke charme van de kastelen tenietgedaan. Schloss Neuschwanstein ligt 200 hoger op een steile rots dat over het dal oprijst. Er zijn verschillende manieren om tot het kasteel te geraken, wij kozen voor de korte wandeling van ongeveer een half uur tot aan de Marienbrücke, deze brug over de Pöllatkloof geeft het meest panoramische uitzicht op Slot Neuschwanstein, echt adembenemend en ik werd er zelfs een beetje emotioneel van. Want dit was toch dat plaatje dat ik bijna 40 geleden in de bibliotheek van Maaseik gezien had. Ongetwijfeld is Schloss Neuschwanstein het meest gefotografeerde kasteel van Duitsland, want ik was er niet alleen op die brug. ;)

'Slot Neuschwanstein' van op de Marienbrücke gefotografeerd

______________________________________________

Ludwig II

Schloss Neuschwanstein is gebouwd in de tweede helft van de 19e eeuw in opdracht van (de later krankzinnig verklaarde) koning Ludwig van Beieren. Het is het beroemdste bouwwerk van Ludwig II en met zo'n 1,3 miljoen bezoekers per jaar een van de populairste toeristische attracties van Duitsland. De bouw werd door Ludwig gestart in 1869 en zijn bedoeling was het oprichten van een middeleeuws ridderslot. Het ontwerp van de burcht werd gemaakt door de theaterarchitect en decorontwerper Christian Jank en voor de uitvoering waren Eduard Riedel en Georg von Dollmann verantwoordelijk. De werken aan het kasteel werden bij het overlijden van Lodewijk in 1886 onmiddellijk stilgelegd.

Het kasteel werd oorspronkelijk de Neue Burg Hohenschwangau genoemd, zijn huidige naam kreeg het in 1886 na de dood van Ludwig. De eerste naam ging terug op de burcht van de heren van Schwangau dat zich op dezelfde plaats bevond. Op de plaats van het huidige slot Hohenschwangau bevond zich de middeleeuwse burcht Schwanstein. Logisch toch?

Ironisch genoeg werd het kasteel, dat gebouwd werd voor één enkele bewoner, zes weken na de dood van Lodewijk II geopend voor bezoekers, en sindsdien is het een Europese topattractie geworden. Toeristen kunnen te voet naar boven of (zoals de koning) zich per koets naar boven laten voeren.

Dat men Neuschwanstein dikwijls een sprookjeskasteel noemt zal veel te maken hebben met het feit dat het kasteel van Doornroosje in Disneyland in Californië is gebaseerd op Slot Neuschwanstein. Walt Disney heeft Neuschwanstein zelf bezocht voordat de bouw van zijn eerste themapark begon.

Schloss Neuschwanstein

Een bezoek aan Schloss Neuschwanstein

Jammerlijk genoeg mogen er geen foto's gemaakt worden van het bijzondere interieur, mits een beetje opzoekwerk op het internet zijn er toch wel enkele afbeeldingen van de neogotische-romaanse interieurs terug te vinden.

_________________

Van de vele indrukwekkende zalen en vertrekken in het slot is de Byzantijnse troonzaal met een fraaie mozaïekvloer een van de mooiste. De woonvertrekken van de koning zijn rijk gedecoreerd met schilderijen, en overal treft men kostbare kunstschatten aan. De vertrekken zijn gedecoreerd in neoromaanse en neogotische stijl. Begin 19e eeuw ontstond opnieuw belangstelling voor bouwstijlen uit de middeleeuwen, met name de gotiek maar in mindere mate ook de romaanse stijl.
In de 19e eeuw kan men in Duitsland spreken van een periode van de burchtenromantiek met bouwwerken zoals Slot Hohenschwangau, Slot Lichtenstein, de Burg Hohenzollern en talrijke burchten uit de Rijnstreek De invloed van het romaans uitte zich allereerst in het verwerken van romaanse stijlkenmerken bij verder neoclassicistische gebouwen.

Neogotische interieurs en houtsnijwerk, Der Sängersaal

Met name het gebruik van romaans aandoende voorgevels kwam veel voor. Omdat er geen sprake was van nabootsing van de romaanse en gotische bouwwijze, wordt deze stijl meestal tot het eclecticisme gerekend. Toen de bouw van het slot af was telde het meer dan 200 verschillende kamers en zalen waarvan er slechts 15 volledig waren afgewerkt.

In het paleis vindt men op de laagste verdiepingen slechts dienstruimten en kamers die bedoeld waren voor het personeel. Tegenwoordig zijn daar ook de kantoren van de diensten die het kasteel uitbaten gevestigd. Op de bovenste verdiepingen (derde en hoger) vindt men de pronkkamers en de ruimtes die voor de koning bestemd waren. De totale oppervlakte van alle verdiepingen bedraagt bijna 6.000 m².