Ornamentsnijder - PATRICK DAMIAENS: november 2017

Het Petit Palais in Parijs, hoofdingang

Het Petit Palais in Parijs

Eikenhouten lambriseringen en boiserie

November 2016, Parijs

Met de hogesnelheidstrein, de Thalys, van Brussel naar Parijs. In ongeveer 1 uur en 20 minuten ben je er. Ik was in gezelschap van een aantal cursisten houtsnijden, toen we op een stralende zaterdag in november van 2016 deze uitstap maakten. Ik had een aantal bezienswaardigheden en musea uitgezocht die zeker in de smaak zouden vallen. Eén van deze bezienswaardigheden was het Petit Palais. Het werd gebouwd door architect Charles Girault voor de wereldtentoonstelling, oftewel de Exposition Universelle in Parijs van 1900.

Dit overblijfsel van de Exposition Universelle is in architectonisch opzicht zowel klassiek als modern een schoolvoorbeeld van eclectische architectuur. Er ontstond een buitengewoon elegant bouwwerk met een indrukwekkende voorgevel. Op het eerste zicht heeft het gebouw kenmerken van de 17^e en 18^e eeuw. De koepel van het voorportaal doet denken aan die van het nabijgelegen Hôtel des Invalides. De zuilenrij aan de voorkant lijkt op die van de Place de la Concorde. Hoewel het Petit Palais, naar zijn naam, kleiner is dan het Grand Palais, is het zeker niet minderwaardig. Ze werden namelijk beiden gebouwd voor de wereldtentoonstelling van 1900.

Collectie

In het Petit Palais kan men kunstvoorwerpen vinden van de Griekse oudheid tot de 20^e eeuw, zoals schilderijen, beeldhouwwerken, kunstvoorwerpen, meubilair, wandtapijten en de mooiste iconenverzameling van Frankrijk. Dit museum is meestal gratis te bezoeken, voor tijdelijke tentoonstellingen moet echter betaald worden.

Het Petit Palais is een kwalitatief, hoogwaardig en imponerend architecturaal geheel, dat gebouwd is om te blijven bestaan en nu dienst doet als museum voor schone kunsten van de stad Parijs.

De rechtervleugel, aan de zijde van de Cours de la Reine, wordt vooral gebruikt voor tijdelijke tentoonstellingen. In 2010 was hier onder andere een overzichtstentoonstelling te zien van het werk van Yves Saint Laurent, de grootste couturier van Frankrijk. De linkerzijde, die van de Champs Élysées, wordt vooral gebruikt voor permanente tentoonstellingen. Deze zijn volgens een tijdspanne van de klassieke oudheid tot het begin van de 20^e eeuw verdeeld in verschillende secties. Wie een chronologische tour wil maken, kan het beste beginnen in het souterrain. Van daaruit doorloop je de (kunst)geschiedenis van de Griekse en Romeinse tijd, naar de middeleeuwen via de Renaissance tot aan de 20^e eeuw. Delacroix, Jan Steen, Rembrandt, maar ook meesterwerken van Rodin, Maillol, Bonnard, Renoir en Cézanne komen aan bod. Deze prachtige en veelzijdige collectie is vooral te danken aan privéschenkingen en nalatenschappen, die het mogelijk maken om een volledig beeld te scheppen van wat er door de eeuwen heen op artistiek vlak werd bereikt. En dit alles in overtuigend en betoverend samenspel met de rijke, maar vooral overvloedige architectuur.

Het Petit Palais in Parijs, grondplan

1902

In 1902 werd het museum officieel in gebruik genomen. Charles Girault had in zijn gewaagde ontwerp gebruik gemaakt van het aanwezige natuurlijke licht. Jammer genoeg werden de glazen daken en koepels die het licht binnenlaten, afgedekt om de kunstwerken te beschermen tegen de kwalijke gevolgen van de zon.

De Architecten Philippe Chaix en Jean-Paul Morel hebben voor dit probleem een oplossing gevonden. Ze construeerden een schuin aflopend, glazen dak bovenop een horizontaal dak, waardoor de kunstwerken en zalen nu weer volledig tot hun recht komen in een zee van natuurlijk licht.

De vernieuwing van Chaix en Morel was van groot belang, want alle schilderijen waren gemaakt in ateliers waar enkel natuurlijk licht naar binnen kon komen. Nu komt de lichtval dus beter overeen met die van het moment waarop het schilderij vervaardigd werd.

Eikenhouten lambriseringen en boiserie

Het museum was vooral bekend om zijn tijdelijke exposities, terwijl men nu een oppervlakte van 5000 vierkante meter kan ontdekken. De schilderijen, sculpturen en kunstvoorwerpen zijn in resonantie geplaatst opdat het publiek zo veel mogelijk bewust wordt van de verschillende culturen en periodes. Voor de zeventiende eeuw, bijvoorbeeld, kan het publiek enkele mooie kunstvoorwerpen bezichtigen die niet ver gelegen zijn van de schilderijen van Rembrandt. In de sectie van de achttiende eeuw zijn er schilderijen van Boucher en van David te vinden die geplaatst zijn bij meubels en tapijtwerken van dezelfde periode.

De tuin is gereconstrueerd zoals deze origineel in 1900 was. Door de inwerking van bomen- en plantenwortels vertoonden alle vijvers echter scheuren. De mozaïeken van de vijverranden werden bedekt met cement opdat het water niet zou kunnen weglopen. Gelukkig werden deze mozaïeken wel teruggevonden. De vijvers deden al sinds tien jaar geen dienst meer en de tuin was gesloten voor publiek. Ook de vegetatie rondom de vijvers is zoals ze was in 1900. De palmbomen maken het geheel een beetje exotisch, zodat het lijkt alsof men zich op de Promenade des Anglais bevindt. Dit is niet om een band te leggen met het middellandse zeegebied, maar omdat de eerste tuinen van 1900 nu eenmaal zo waren.

In 2005 is het gebouw nog eens voor de lieve som van 264 miljoen gerestaureerd en is nu een van de architecturale parels van Parijs. Voorbeelden hiervan zijn mozaïeken vloeren, beschilderde koepels en monumentale trappen die rijkelijk voorzien zijn van siersmeedwerk. Een groot bordes aan de voorzijde leidt je naar een indrukwekkend portaal met glazen koepels, erkers en een immense zuilengang.

Het museumcafe

In de halfronde binnenkoer bevindt zich het museumcafé. Het is zeker één van de meest sfeervolle museumcafés van de Franse hoofdstad en dus een echte aanrader. In een oase van rust, in de nabijheid van de levendige Champs Élysées vind je deze charmante binnentuin omzoomd met mozaïeken en majestueuze colonnades. Hier kan je genieten van een eenvoudige en originele kaart. Het is er niet goedkoop, maar sfeer heeft zijn prijs. Het is zeker de moeite waard, al is het maar een tasje koffie met wat macarons.

Een impressie. Een aantal foto's uit november 2016.

Majestueuze colonnades in een oase van rust | Le Petit Palais

Zicht vanuit het Museum Cafe | Le Petit Palais Parijs.

Eikenhouten lambriseringen en boiserie

__________________

_______

Op de eerste etage van het Museum (collectie XVIIIe eeuw) is de collectie van Edward Tuck en zijn vrouw Julia Stell te bezichtigen.

Tuck werd als viceconsul naar Frankrijk gestuurd en zo is zijn leven als expat in Parijs begonnen. Hij gebruikte zijn aanzienlijke vermogen om kunst te verzamelen en schonk royaal aan onderwijsinstellingen aan beide zijden van de Atlantische Oceaan. Hij heeft eveneens steun verleend aan het American University Center in Parijs en aan de renovatie van openbare monumenten in Rome en Monte Carlo. Zijn grootste gift was na zijn dood in 1938 te Monte Carlo, hij schonk zijn hele kunstcollectie aan Frankrijk. De waarde van de collectie op dat moment was $5 miljoen. Om zijn vrijgevigheid te eren, heeft de stad Parijs een Avenue naar hem genoemd vlak in de buurt van Le Petit Palais waar zijn kunstcollectie is ondergebracht.