 |
| Een houten strik vergulden |
Ornamentsnijder
Een houten strik vergulden
Polimentvergulding
In een vorig blogitem lieten we zien hoe deze houten strik vervaardigd werd in lindehout. Meer informatie hierover in onderstaande link.
LINK blogitem 'Een houten strik snijden'
 |
| Een houten strik in hout vergulden |
Polimentvergulding
De techniek van het vergulden met bladgoud is al
duizenden jaren oud: de Egyptenaren sierden er gebruiksvoorwerpen en meubilair mee. Het goud werd met hamers tot dunne velletjes geslagen. En
geloof het of niet: ook tegenwoordig wordt bladgoud nog voor een groot deel met
de hand geslagen. De eerste fasen van het productieproces zijn weliswaar
machinaal, maar uiteindelijk worden er pakken van duizend vel tegelijk met
hamers van 8 tot 10 kilo uitgeslagen totdat de velletjes 1/10.000 mm dik zijn.
Het verwerken van bladgoud is ook een apart verhaal.
Omdat de velletjes zo dun zijn, kun je ze niet met de hand beetpakken. Er is
speciaal verguldgereedschap voor nodig om het goud op het te vergulden object
aan te brengen. In het hierna volgende deel wil ik u een indruk geven van wat
er bij komt kijken om een houten voorwerp te vergulden.
-_____________________________________-
Polimentvergulding is een hoogglanzende vergulding die bij
lijsten en andere houten objecten vaak wordt toegepast om een rijke schakering
van matte en glanzende delen te verkrijgen. Het is een zeer bewerkelijke
techniek omdat er een speciale ondergrond voor nodig is daar het bladgoud niet
direct op het hout kan worden aangebracht. De ondergrond bestaat uit meerdere
lagen, soms wel 6-8 lagen, van een lijm-krijtmengsel.
Het lijm-krijtmengsel bestaat uit hazen- of
konijnenvellenlijm, gelatine of perkamentlijm met krijt wordt warm opgebracht.
Als de grondering goed droog is wordt het oppervlak nabewerkt en glad
geschuurd, waarna er enkele lagen zogheten bolus worden opgebracht.
 |
| De houten strik met een lijm-krijtmengsel |
De bolus is
een mengsel van lijm met gepigmenteerde vette pijpaarde. Eerst een laag gele bolus en dan op de hogere
delen rode bolus. De pigmenten zijn gele of rode ijzeroxiden. Soms wordt er
zwarte bolus toegepast. Met de kleur van de bolus wordt de uitstraling en kleur
van de vergulding mede bepaald. Voor een zeer glanzende vergulding wordt de
bolus voorzichtig glad gewreven. Eindelijk is nu het tijdstip aangebroken om
het bladgoud er op te leggen.
 |
| De gele bolus |
 |
| De rode bolus |
 |
| De stukjes bladgoud |
De bolus wordt stukje voor stukje vochtig gemaakt met
water-alcohol-lijmoplossing. De bolus wordt dan een beetje kleverig en stukjes
bladgoud worden op de vochtige bolus gelegd en aangedrukt. Velletjes bladgoud
worden op een leren kussen met een goudmes in de gewenste vorm gesneden. Als de
vergulding droog is, maar in ieder geval binnen 24 uur, kan het bladgoud waar
gewenst met een bruneersteen of een agaatsteen glanzend worden gewreven
(gepolijst). Het bladgoud neemt daarbij de
glans van de ondergrond aan.
Eind goed, al goed.
 |
| Het aanbrengen van het bladgoud |
 |
| Met een agaatsteen glanzend gepolijst |
Nee, nog niet. In sommige gevallen
wordt de vergulding nog gepatineerd. Dat wil zeggen, de vergulding krijgt een
patine of kleurafwerking om het aanzien nog aantrekkelijker te maken en bij
restauraties om nieuw vergulde delen het zelfde uiterlijk te geven als de rest
van het voorwerp zodat de reparatie niet opvalt.
 |
| De strik na het patineren |
Polimentvergulding wordt ook wel watervergulding genoemd.
Dat komt omdat de gebruikte dierlijke lijm oplosbaar is in water. Dat is ook de
reden dat deze methode van vergulden alleen geschikt is voor toepassingen
binnen. Om de zelfde reden moet er bij
restauraties, maar ook bij het routinematig reinigen van een
polimentvergulding, rekening mee worden gehouden dat objecten met een
polimentvergulding niet met water mogen worden gereinigd.
In de loop der tijd
is vaak geprobeerd om het bladgoud te vervangen door andere metalen. Bladkoper,
brons, en gevernist zilver zijn voorbeelden van dergelijke imitaties. Soms om
een bepaald effect te krijgen, maar meestal uit economische motieven namelijk
het moet goedkoper. De speciale warme uitstraling van bladgoud is echter nooit
door een ander materiaal geëvenaard. Met uitzondering van bladzilver dat wel
als polimentvergulding kan worden toegepast, moeten bij de andere metalen ook
andere manieren van vergulden worden gebruikt.
 |
| Gesculpteerde strik in hout, Polimentvergulding |
A Beautiful project with excellent results!
BeantwoordenVerwijderen