|
Kloosterkerk Rottenbuch |
Voormalige Augustijner Kloosterkerk
van ROTTENBUCH
Interieur in Duitse Rococo stijl
_________________________
____________________
Vlak bij het diep ingesneden Ammerdal en aan de Romantische Strasse (op een hoogte van 763m) ligt het voormalige Augustijner Klooster van Rottenbuch, in een van de mooiste landschappen van
Opper-Beieren. Deze streek, ook wel 'Pfaffenwinkel' genoemd, biedt de bezoeker een ware culturele schat aan, waaronder 159
kerken en kloosters. De kloosterkerk 'Mariae
Geburt' van Rottenbuch heeft een bijzonder mooi kerkinterieur, uitgevoerd in zuid Duitse Rococo stijl.
|
Voormalige Augustijner Kloosterkerk van ROTTENBUCH |
Rottenbuch
Al
van verre wordt u begroet door de toren die schuin naast het kerkschip van het
vroegere seminarie van de Augustijnse kanunniken, dat voortkwam uit een, door
Hertog Welf I in 1073 gesticht klooster. Met zijn sobere buitenkant
overtuigt de kerk door een perfecte harmonie van drie bouwstijlen, de Romaanse
stijl, de Gotiek en de Barok.
In
1777 is de vestibule (inkom) toegevoegd, de kerk meet 72 meter in lengte, is
20,5 meter breed en is bijna 27 hoog. De vrijstaande klokkentoren is van
Romaanse oorsprong (Fundamenten) en is 67 meter hoog.
Na de verwoestingen in de
middeleeuwen ontstonden rond 1700 en 1750 nieuwe, prachtige kloostergebouwen,
die echter als gevolg van de secularisering in 1803 grotendeels werden
afgebroken. De vroegere proost Herkulan Schweiger slaagde er met veel moeite
echter in om in elk geval de kloosterkerk met toren te behouden.
Uiteindelijk
zijn slechts enkele gebouwen van het ooit zo grote kloostercomplex bewaard
gebleven, zoals de vroegere brouwerij. (Ze wisten toen al wat 'zeker niet'
afgebroken moest worden).
Terwijl
van de eerste bouwperiode rond 1100 feitelijk alleen de voor deze omgeving
ongebruikelijke fundering met het dwarsschip behouden is gebleven, dateert de
opbouw van het kerkschip en de toren uit de 15de eeuw.
|
Rechter zijbeuk, kloosterkerk Rottenbuch |
|
Rottenbuch, biechtstoel |
Maar
de kerk dankt zijn huidige uitstraling vooral aan het Rococo interieur uit de
18de eeuw, door het veelvuldig gebruik van stucdecoratie van J. Schmuzer en
zoon en dit in combinatie met de fraaie fresco's van Matthäus Günther. Een
aanvulling op deze enorme pracht en praal vormen, ondanks de verkopen in 1803,
de waardevolle stukken van Franz Xaver Schmädl, die rond 1760 naast talloze
engelenbeelden onder andere het orgelfront, de kansel, de vier behouden
gebleven zijaltaren, de seminariebeelden en het prachtige hoogaltaar schiep.
De
zijbeuken werden na 1803 dichgemetseld. In de rechterzijbeuk, de huidige
sacristie, stond vroeger het huidige hoofdaltaar van de parochiekerk van
Peiting. Een bijzonder detail van Gotische sacrale kunst staat in het eerste
zijaltaar rechts vanaf het koor gezien: een prachtige, laat gotische Maria (ca.
1483), die haar kind een vrucht geeft.
|
Rottenbuch, Mariae Geburt |
Interieur
We
treden de kerk binnen, onze eerste impressie van deze kloosterkerk is
overdonderend, je weet niet waar je moet kijken, het oog heeft niet de tijd om
alles in je op te nemen, structuur en vormgeving van het gebouw, vormen,
kleuren, altaars, stukwerk, ornamenten, fresco's..... . De Romaanse en Gotische
structuur is er nog maar is aangepast of gewijzigd en dit aan de
vereisten van de '18de-eeuwse manier van decoreren' te voldoen. Het gehele
interieur is gedecoreerd met stukwerk en ornamenten in de typische zuid Duitse
Rococo stijl. De decoratie (stukwerk) werd uitgevoerd tussen 1737-1745 en door
Matthäus Günther werd het geheel van prachtige fresco's voorzien. De
kloosterkerk is niet overgedecoreerd, zoals men kan vaak hoort zeggen, ze is
slechts van uitbundige rijkdom. Het is raadzaam om een zekere rust te vinden en
even te gaat zitten alvorens al dit moois te aanschouwen, enkel op deze manier kan
de bezoeker de formidabele details en composities gemaakt in stukwerk en
decoratie in zich opnemen.
|
Gedecoreerd in Rococo stijl |
De 18de-eeuwse Barokke decoratie van deze
kloosterkerk is een slim, duidelijk uitgedacht
theologische verhaal. Architectuur, altaars, stukwerk,
schilderijen, ...kortom alle decoratie en meubilair heeft één enkele functie.
Niets is aan het toeval overgelaten , alles tot in de kleinste details is
gepland door zijn opdrachtgever in nauw overleg met de kunstenaars en
ambachtslieden die het werk uitvoerde.
Al
dat extravagante in decoratie roept natuurlijk ook vragen op, zoals het doel
ervan en de rechtvaardiging. De decoratie heeft niet als doel de uitstraling van klasse
en macht van zijn opdrachtgever of patriarch , maar een verheerlijking van God
en de religieuze verheffing van zijn bezoeker.
Wat zijn rechtvaardiging betreft,
namelijk 'de kosten' van dit unieke project. De kloostergemeenschap van
Rottenbuch heeft er zijn tijd voor genomen, geen extra heffingen geëist, geen
zware leningen aangegaan, betaald met eigen middelen. Door op eigen financieel
tempo en dus ook tijd, kon dit project op deze wijze gerechtvaardigd
zijn.
|
Gedecoreerd in Rococo stijl | Rottenbuch |
Rococo stijl
De rococo, ook laat-barok genaamd, is het toppunt van overdreven versieringen.
Zoals in de barok wordt hiermee door een aantal kunstenaars nog steeds de
heerlijkheid van god en de triomf van de katholieke kerk onderstreept, als
tegenpool aan de protestantse kerken. Karakteristiek zijn de versieringen van
binnenruimtes, meubilair en gebruiksvoorwerpen. De symmetrie van de barok werd
hierbij vaak verlaten. Rococo komt in Duitsland in hoofdzaak voor in het
katholieke Bayern. De stijl heerste in Duitsland van 1735 tot ongeveer
1770/1790
De Rococo stijl, in de decoratie voert
het rocaillemotief de boventoon.
Grote ruimtes met steeds wijkende wanden
en muren en en onduidelijke begrenzing van de functionele structuur en de
decoratie, deze bouwstructuur verdwijnt dan nog achter een overdadig en zeer
speels bewegende stucversiering.
De overal aangebrachte beelden worden
opgenomen in de algemene decoratie, die onder het wisselende licht schijnbaar
steeds verandert. Op de zacht gebogen breed uitdijende bepleisterde gewelven,
wordt de hemel geschilderd : de triomferende kerk wordt in de sfeer van elk
bedehuis betrokken.
Dit type (stijl) van kerkelijke
Rococo of laat-barok is een decoratie met een feestelijk karakter, die alleen, door uiterlijke vormen en niet door haar geestelijke inhoud
verwantschap vertoont met de Franse rococo, ze bloeit alleen in Beieren,
Oostenrijk en Zwitserland. Naast enkele kerken in steden, zijn het er vooral de
sprookjesachtige abdijkerken.
Het
alomtegenwoordige schelpmotief : de rocaille
Rocaille betekent meer speciaal de grillige verbindingen van schelpen met
oneffen steenlagen, zoals die in de rotsen voorkomen. In de versiering wordt
het onregelmatige schelpmotief zeer druk gebruikt, omdat dit door zijn speelse
lijnen alle scherpe overgangen uitschakelt. Deze 'style rocaille' wordt door de
classiclisten spottend tot 'rococo' stijl gedoopt. Deze term heeft zijn
misprijzende toon verloren, maar beklemtoont toch duidelijk het speelse
karakter van de eindfase van de volbarok.
Vijf rijk bewerkte altaren en een dito kansel completeren
het interieur.
__________________________
__________________
|
Mariae Geburt Rottenbuch |
Hier volgen nog een aantal afbeeldingen van het Rococo interieur
________________________
______________________
|
De preekstoel in rococo stijl | Rottenbuch kloosterkerk |
|
Het hoofdaltaar, Mariae Geburt Rottenbuch |
|
Kloosterkerk Rottenbuch | De kerkorgel in Rococo stijl |