|
Luikse vitrinekast in het d'Ansembourg Museum |
PATRICK DAMIAENS
Houtornamentist- Luikse Meubelen
De geschiedenis
van De Luikse Meubelen
De Luikse meubelen hebben een niet te verwaarlozen plaats ingenomen
in de geschiedenis van de decoratieve kunsten in West Europa. In de
Middeleeuwen nam het Luikse meubel een hoog gewaardeerde plaats in. Door de
bemeubeling van de kerken: Zitbanken, koorbanken, biechtstoelen,Lambriseringen
enz… Tevens door het gebruik van talrijke kunstsmeedwerken.
Deze eerste gouden jaren situeren we in de 13de
en 14de eeuw waaruit we prachtige meubels kennen in Romaans en Vroeg
Romaanse stijl.
De 15de en 16de eeuw geven echter een
mindere indruk, ook door het ontbreken van originele stukken uit deze trieste
periode voor de Luikse natie.
De succesvolle industriële nederzettingen in Luik en
omgeving zetten een nieuwe glorierijke ambachtelijke periode in. Luik richtte
zich op Parijs, dat de grote inspiratiebron zou worden tot het einde van de 18de
eeuw. Toch wordt het Luikse meubel geen kopie van het Franse meubel maar
bewaart door zijn persoonlijke kenmerken een heel eigen karakter, dit zowel
voor de kerkelijke als voor de burgerlijke meubels.
|
Het Prins bisschoppelijk Paleis in Luik. |
Zelfs met het Franse element als uitgangspunt wist de Luikse
meubelkunst zich van meet af aan los te maken en een bepaalde originaliteit te
volgen. In de periode dat de Rococo uit de hand liep, Engeland en vooral
Duitsland, is deze Regionale stijl het Maasland nooit karikaturaal geworden.
Hij is zich afzonderlijk gaan opstellen in een brede landstrook
met brede expansie- openingen naar het Oosten. Luik werd aldus in weinig jaren
een haard van creativiteit, waar het product uiteindelijk allen nog via het
detail aan een veraf gelegen Franse Hofstijl herinnert.
Tijdens de 2de gouden periode, gedurende de 18de
eeuw, kent het Maasland een buitengewone bedrijvigheid voor de meubelmakers en
vooral de meubel meubel sculpteurs. De Luikse meubelkust stond eind 17de
eeuw op een laag pitje, had niet echt een eigen stijl en traditie, aan geld was
er geen gebrek, wapen, glas, staal en koolindustrie zorgde ervoor dat er een
toeloop van geld was, en waar geld is, ontstaat creativiteit.
|
18de Eeuwse Luikse interieur, Luikse meubelen |
Door
dit vacuüm ontstond spontaan en plotseling, als de explosie van een talent dat
zich eeuwenlang had opgestapeld, een uitweg vond in de stijlperiodes van de
zich uitbreidende Franse Hofstijlen over Europa.
Het Luikse meubel in eik kan wedijveren met het Franse
meubel, door de hoge kwaliteit van het meubel zelf en door de zuiverheid van
het snijwerk, vooral wat betreft de Luikse Régence stijl.
|
Luik in de 17de eeuw |
Men gebruikte wel marqueterie maar deze techniek maar deze
techniek was minder geliefd in vergelijking met het bewerkt massief eikenhout.
Waar de versiering in Holland met houten inlegwerk, in Parijs met koper of
Chinees lakwerk werd bereikt, daar deed de Luikse meubelmaker het volgens de
oeroude logica: met het hout zelf.
|
Luikse meubelen anno 2012 |
Hout is levende materie, organisch gegroeide structuur, dus
op zichzelf reeds een meesterwerk. De warmte van de mensenhand die er zich één
mee voelt, het gesprek tussen oog en boom, tussen geest en natuur, zit diep in
het Luikse meubel gebeiteld.
Florale motieven groeiden samen met het eiken tot een
eenheid alsof het niet anders kon, alsof beide steeds samen zijn geweest.
Luik
maakte houten kantwerk in een aanschouwelijke rust op een ogenblik dat de
ornamentiek in andere landen het meubel uitputte.
Deze affectie voor het gebeeldhouwde meubel, meestal zonder
polychroom, verklaart de continuïteit in het Luikse meubel die voortduurde gedurende de ganse 19de
eeuw. Zelfs de Empire periode kon geen enkel esthetisch stijlelement leveren
dat paste binnen de karakteristieken van het Luikse meubel.
|
Luikse meubelen in een hedendaags interieur |
Evenwel is er nooit een vaste lijn en overeenkomst gekomen
tussen de talrijke meubelmakers en houtsnijders in de verschillende streken
rond Luik. Vandaar de vele merkbare detail verschillen. De hoogwaardige
vakkennis van de Luikse ambachtslieden uitte zich niet alleen in de
meubelbranche doch eveneens in de kunstsmederij. De zilver en goudsmeedkunst,
de wapenkunst en de glaskunst. Onder de regeringen van de Prins bisschoppen van
Luik was de bedrijvigheid in alle takken zeer groot, vooral onder de regeringen
van Joseph-Clément van Beieren ,
Georges-Louis de Berghes en Jean-Theodore van Beieren ( Tussen 1694 en 1763)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten