Ontdekking van het familiewapen van Sir Nicholas Throckmorton | Monument in St Katharine Cree in London | Verdwenen kunst

Familiewapen Sir Nicholas Throckmorton | Monument Throckmorton

Ontdekking van het verdwenen familiewapen van Sir Nicholas Throckmorton 

Monument in St Katharine Cree in London

__________________________________________________________________

Dit blogitem gaat over de ontdekking van een Brits heraldisch familiewapen, een albasten reliëf dat in het najaar van 2016 aangeboden werd op de Antiekbeurs van Namen. Het stelt het familiewapen van Sir Nicholas Throckmorton voor en sierde ooit zijn monument in St Katharine Cree Church gelegen in het historische centrum van London.

Heraldiek is een persoonlijke interesse van me, ik moet zeggen dat ik niet echt een super specialist ben, maar over sommige heraldische thema’s weet ik mijn mannetje te staan, en ik ben altijd blij over bepaalde heraldische thema’s en familiewapens bij te leren. Heraldiek is een kunstvorm op zich en bijzonder complex. Ik sta soms verbaasd van sommige heraldische experten over de heraldische kennis die ze beschikken.

______________________________________________

_______________________________

Antica Namur 2016

In het najaar van 2016  trok ik naar jaarlijkse gewoonte richting Antica in Namen, de kunst en antiek fair in de expositie hallen aan de rand van de stad. Het is niet echt een ‘ topevenement’ maar heeft sinds een aantal jaren een jaarlijks groter wordend kwalitatief en betaalbaar aanbod, een bijzondere mooie beurs met een steeds groter wordend publiek.

Op een stand van een Vlaamse kunsthandelaar die ook prominent standhouder is op de BRAFA van Brussel trok een prachtig albasten reliëf  direct de aandacht.  Het stond tussen schilderijen geëxposeerd op een zwarte sokkel en naast dit ongeveer 80 cm hoge reliëf was een verklarend tekstplaatje door de standhouder aangebracht, een Duits-Oostenrijks albasten reliëf uit midden 16^de eeuw stond er geschreven. Ik vroeg of er een aantal foto’s van mocht maken van dit  fascinerend stuk, dit was helemaal geen probleem. Mijn buikgevoel zei me dat dit albasten reliëf van een andere oorsprong was en ik merkte aan de kunsthandelaar op dat het reliëf waarschijnlijk van Engelse oorsprong moest zijn en niet Duits. 

Deze opmerking was gestaafd door mijn dagdagelijkse bezigheden en opzoekingen als heraldisch beeldhouwer en natuurlijk door de vele Europese abonnementen op heraldische magazines die ik bezit, daardoor is het wat gemakkelijker je een beeld te vormen van bepaalde familiewapens.

Deze abonnementen verschaffen je een beter inzicht over de  complexiteit en specifieke details van deze unieke kunstvorm. Dus, dat het reliëf van Engelse oorsprong was, daar was ik zo goed als zeker van.

Thuisgekomen stuurde ik de afbeelding van het albasten reliëf naar een Engelse vriend van me R. Lichten die net als ik vindt dat de kennis van heraldiek en geschiedenis een interessant en zinvol tijdverdrijf is.  Hij  antwoordde niet lang erna, en zei me dat dit albasten wapen in het eerste kwart het familiewapen van de Engelse familie Throckmorton voorstelde. Maar van wie dit wapen kon zijn moest onderzocht worden. Er zijn namelijk een hele rits bekende en minder bekende leden van de Trockmorton clan.

Familiewapen Throckmorton

_______________________________________

_____________________

Maar aan het karakter, de ornamenten en composities kon ik zien dat het reliëf  stamt uit de 16de eeuw, net zoals de respectabele kunsthandelaar me vertelde. Dus ik kon me meer richten op Throckmorton familieleden uit deze periode die toch net iets belangrijker zijn geweest dan hun broers. Het familiewapen moet namelijk van een belangrijk iemand uit deze familie geweest zijn en dit herken je aan de kwaliteit en omvang van het reliëf. Zo vond ik een aantal notabele familieleden uit deze periode.

Francis Throckmorton (1554–1584)

Nicholas Throckmorton (1515–1571)

John Throckmorton (1524–1580)

Nicholas Trockmorton

Het familiewapen Nicholas Throckmorton

Het was niet eenvoudig en er kwam wat speurwerk bij te pas om de oorspronkelijke eigenaar van dit familiewapen toe te schrijven. Maar omdat er een merlet (vogel) als breukteken op het schild aanwezig is, wil dit volgens de Engelse heraldiek betekenen dat het albast familiewapen van de 4^de zoon in lijn moet geweest zijn, en dit maakte het zoekwerk veel gemakkelijker. 

Het was zonder twijfel het familiewapen van Nicholas Throckmorton. Ik schrok een beetje toen ik opzoekwerk deed over deze familie en wie de persoon Sir Nicholas Throckmorton eigenlijk wel was, het leven van deze man is 16de eeuwse Engelse geschiedenis van het hoogste niveau. Deze familie heeft een belangrijke rol gespeeld in het Engeland van de 16de eeuw.

Sir Nicholas Throckmorton (of Throgmorton) (circa 1515/1516 - 12 februari 1571) was een Engels diplomaat en politicus, hij was ambassadeur in Frankrijk en speelde een belangrijke rol in de relatie tussen Elizabeth I en Mary, Queen of Scots.

Familiewapen gemaakt van albast

Nicholas Throckmorton was de vierde van acht zonen van Sir George Throckmorton van Coughton Court. Nadat Elizabeth I in november 1558 de troon besteeg, steeg Nicholas Throckmorton al snel in de gunst bij de vorstin en dit vanwege zijn reeds bestaande persoonlijke omgang met haar. Hij stuurde haar advies over de vorming van haar regering, waarvan ze sommige volgde en van mei 1559 tot april 1564 was hij ambassadeur in Frankrijk.

Zijn naam en familie wordt genoemd in meerdere complotten. In 1569, werd Throckmorton verdacht van betrokkenheid bij de samenzwering van dehertog van Norfolk en zat hij een tijd opgesloten in Windsor Castle. Er werd geen proces aangespannen tegen hem maar achteraf kon hij het vertrouwen van Koningin Elisabeth I niet terug winnen. Hij stierf in 1571.

Bewogen geschiedenis dus.

Een merlet (vogel) als breukteken op het schild aanwezig

Afbeelding hieronder toont rechts het familiewapen van Sir Nicholas Throckmorton en links zijn broer, twee dezelfde familiewapens zou je denken, maar toch anders, op het linkse familiewapen is goed herkenbaar op de breuklijn (centraal) een wassende maan, de tweede zoon en zijn oudere broer. (Zie witte pijl op schild)

Coughton Court

Coughton Court is het woonhuis van de familie Throckmorton sinds 1409. Het landgoed bestaat uit ongeveer 10 hectare van de meest adembenemende tuinen van Engeland. Het mooie landhuis heeft voor 1409 vele eigenaars gekend maar op een bepaald moment kwam het in het bezit van de familie Spiney. De naam Throckmorton werd voor het eerst geassocieerd  met Coughton court toen in 1409 Eleanor Spiney met John Throckmorton trouwde. De titel Baronet die aan het huis Trockmorton verbonden, is geraakte in 1994 uitgestorven bij de dood van de twaalfde Baronet, maar de familie resideert nog steeds op Coughton Court, dat ondertussen door The National Trust wordt beheerd.

Het was Clare McLaren- Throckmorton haar intentie een tuin te creëren die passend aansluit bij het woonhuis. Deze tuinen zijn nog steeds eigendom van en worden beheerd door de familie Throckmorton. In 2009 werd de vaste verblijfplaats van de familie Throckmorton met een 600ste verjaardag gevierd.

Via een aantal mails naar Rebecca Farr en John Sterry die deel uitmaken van het Managment van Coughton Court kwam ik meer te weten van het albasten familiewapen dat ik in Namen had gezien. Ik bespaar u de hele familiegeschiedenis, die te complex is voor een leuk blogitem als dit, maar op het albasten familiewapen is in het eerste kwartier het familiewapen van Throckmorton en het vierde kwartier Spiney herkenbaar. 

Het Monument

Bij mijn opzoekwerk op het internet kwam ik ook te weten dat Sir Nicholas Throckmorton stierf op 12 feb. 1571 en begraven ligt in de St Katharine Cree parish church in London, maar waar juist weet men niet. Ter zijner nagedachtenis werd een monument opgericht in de kerk, ik had al een aantal afbeeldingen gevonden op het internet van het monument. Ik wist niet zeker maar het leek wel dat ook het monument van albast is gemaakt geworden en dit met eenzelfde hoge kwaliteit in de uitvoering. 

Maar na een wat gerichter onderzoek in details trof ik een aantal opmerkelijke referentiepunten aan, het leek het wel of het reliëf dat ik gezien had in Namen en het monument in London dezelfde kwaliteit in ornamentiek, compositie en stijl vertoonde, 'ik zou zweren' dacht ik toen nog, 'dat het reliëf van hetzelfde atelier of maker moet geweest zijn'. De ontdekkingen volgden zich al snel achter elkaar op.

Monument Sir Nicholas Throckmorton in St Katharine Cree in London

Detailopname en vergelijking monument Nicholas Throckmorton, London

Gravure

Een laat 18^de eeuws boek met gravures ( Antique Prints of London ) dat ik op het internet vond  gaf de identiteit van het reliëf prijs, ik kon mijn ogen niet geloven. Op deze kopergravure uit 1793 is duidelijk het albasten reliëf zichtbaar, maar ook zijn twee kleinere familiewapens zichtbaar te zien.  Van wie deze zijn weet ik nog niet, hierover heb ik ook reeds informatie opgevraagd aan het management van Coughton Court maar zij konden me niet verder helpen. De afbeelding was van niet al te goede kwaliteit, zeker is, dat het rechtse kleine familiewapen van een vrouw moet zijn geweest, het is namelijk in ruitvorm afgebeeld. Maar zonder twijfel is het een fantastische ontdekking. Ik had namelijk een belangrijk historisch kunstwerk ontdekt, het leek op het moment een goede investering.

Gravure monument Sir Nicholas Throckmorton

Terug naar Namen

Met al de verzamelde informatie trok ik enkele dagen later terug naar Namen, ik was er zeker van dat dit reliëf op het monument van Sir Nicholas Throckmorton had gestaan, ik ging er zelfs heen met de intentie dit reliëf aan te kopen voor eigen gebruik. Een 16^de eeuws historisch reliëf leek me een betere investering dan geld op de bank. Of het gestolen was? Ik kon niets vinden op het internet over een gestolen reliëf van het monument van Sir Nicholas Throckmorton. Aangekomen in de expositie hallen in Namur zag ik al dat op de stand van de antiekhandelaar het verklarende plaatje bij het kunstwerk verdwenen was, en bij het verkennende gesprek het ondertussen een Engels reliëf – familiewapen was geworden.  Van Antwerpse makelij, een export product dus.  De goede man herkende ons nog van 2 dagen tevoren en we waren benieuwd naar de verkoopwaarde van dit reliëf, helaas was dit ver boven ons budget gegrepen.

Christie's London

Om meer te weten over de waarde van dit reliëf nam ik contact op met Donald Johnston, hij is de Senior Director and International Head European Sculpture and works of art Department  van Christie’s London. Ik stuurde hem een dossier van al mijn bevindingen, niet lang daarna kreeg ik ook een antwoord, hij was erg onder de indruk over mijn opzoekwerk en ging ermee akkoord dat het ging over het ontbrekende opzetstuk van het monument. Op dat moment kreeg ik ook een waardebepaling bij een eventuele veiling bij Christie's, een goede investering zou het dus toch nog geweest kunnen zijn.

Gestolen?

Toch zat ik nog met een aantal vragen, hoe is dit reliëf van het monument geraakt, hoe is het in België geraakt, wie was de vorige eigenaar? Is het een gestolen object of heeft een priester van St Katharine Cree in London uit geldgebrek wat items van de kerk verpatst om een reden die we niet kennen of ...? Maar heel zeker is , het reliëf had de kerk nooit mogen verlaten, dat is zeker, het monument heeft een te grote historisch waarde.

St Katharine Cree in London

St Katharine Cree in London

Eind November 2016 zocht ik contact met St Katharine Cree in London, mijn aanspreekpunt was Phil Manning, toezichthouder van de kerk. Ik confronteerde hem in een mail met een aantal bevindingen over het monument in zijn huidige staat en de gravure uit 1793 met opzetstukken. Alle andere informatie die ik reeds verzameld had leek me op dat moment overbodig mee te delen. Zijn reactie was bijzonder uitgebreid. 

Phil Manning : De gebeeldhouwde wapenschilden aanwezig op de bovenzijde van het monument van Sir Nicholas Throckmorton's in de gravure die u mij gestuurd heeft (en waarvan er een kopie hangt aan de muur van de kerk) zijn niet meer aanwezig en dit zeker niet tijdens de 10 jaar dat ik werk voor St Katharine Cree. 

Verder is geweten dat het monument zich  in 1929 tegen de zuidermuur van de zuidelijke zijbeuk bevond terwijl dit nu tegen de oostermuur van de oostelijke zijbeuk is. Er wordt aangenomen dat het in de late jaren 1950 – vroege jaren 1960 verplaatst werd naar zijn huidige locatie vermits er toen burelen werden geïnstalleerd in de zijbeuken  Notities uit 1929 maken melding van het feit dat het tafelement voorzien was van “een centraal reliëf en twee wapenschilden”. Het monument verloor deze voorwerpen na 1929 en ik denk dat er een plausibele uitleg kan gevonden worden voor het verlies in bomschade tijdens WO II waarvan we weten dat daarbij een gebrandschilderd raam beschadigd werd in de zuidelijke zijbeuk. Dit raam bevond zich dicht bij de locatie van het monument toen.  

Het monument is vervaardigd uit een opgeschilderde steensoort, blijkbaar albast, rood-bruin dooraderd. Ik weet niet wie het gemaakt heeft maar het vakwerk van hoge kwaliteit en het is mogelijk afkomstig van een werkplaats in Southwark (misschien heeft de familie Throckmorton hierover gegevens).  Veel vluchtelingen uit de zuidelijke Nederlanden vestigden zich in het Londense Bankside van Southwark  in de late 16de eeuw waar zich een steenhouwers traditie vestigde – ik zou er graag meer over te weten komen!

Ik hoop dat de bovenstaande uitleg nuttig is. Als u op een of meer van mijn vragen kan antwoorden zou dat erg gewaardeerd worden. einde

Foto van het Monument van Nicholas Throkmorton uit 1929

Vergelijking van reliëf met de foto uit 1929

Mijn bevindingen

Na het ontvangen van deze  mail vond ik het tijd Phil Manning te confronteren met mijn bevindingen, en niet lang daarna kreeg ik telefoontje van hem. Bijzonder sympathiek van hem om me te feliciteren met de resultaten van mijn opzoekwerk en en met de vraag of hij mocht weten wie de antiekhandelaar was. Dat wou ik toen niet  vertellen want ik had op dat moment de intentie om het reliëf zelf aan te kopen. Maar toen hij me vertelde dat het reliëf nooit op legale wijze de kerk kon hebben verlaten en het hoogst waarschijnlijk geplunderde kunst was, verloor ik iedere interesse in een aankoop. Ook vroeg hij me nog of hij mijn gegevens en opzoekwerk mocht doorsturen aan Christopher A. Marinello, een Brits expert in gestolen kunst. Ook stuurde Phil Manning me een foto uit 1929 waar duidelijk het familiewapen van Throckmorton zichtbaar is, het was voor mij heel duidelijk dit historisch reliëf hoort terug op zijn oorspronkelijke plek te staan. 

Wel een ander probleem was dat het reliëf nooit officieel als gestolen is aangegeven. Mogelijk omdat de kerkverantwoordelijke waarschijnlijk dacht dat het reliëf door het bombardement in 1941 (Blitz) verwoest was en met de rest van het puin naar buiten was gedragen. Wellicht is het toen in verkeerde handen gevallen. Dit is enkel een denkpiste ; bewijs daarvoor is er niet maar het is zeker dat het de kerk niet had mogen verlaten.

Verdwenen kunst in Brussel 

Er waren een aantal manieren om deze situatie recht te zetten, er was de moeilijke manier, met advocaten, rechtszaken, etc.. met veel negativiteit, maar een respectabele antiek-kunsthandelaar zou deze weg nooit inslaan als het bewijs geleverd word. Een andere manier was alle informatie aan de pers door te sturen zonder dat ik hem hierover op de hoogte zou brengen. Dit zou zeker niet netjes geweest zijn, want hij wist absoluut niet wat hij in zijn bezit had op dat moment. 
De meest respectabele voor ons beiden, is de Brusselse kunsthandelaar te confronteren met het bewijsmateriaal dat ik had verzameld en ik heb hem op deze wijze kunnen overtuigen om iets negatiefs in iets positiefs om te buigen. 
Hij heeft me telefonisch beloofd het reliëf terug aan de kerk over te dragen. En op dit moment is hij in gesprek met de kerkverantwoordelijke over de teruggave van het reliëf. Hoe of aan welke voorwaarden ben ik niet zo geïnteresseerd, dat het reliëf terug op zijn oorspronkelijke plaats komt te staan is veel belangrijker.

De dag dat ik de kunsthandelaar en de advocaat samen bracht

De achtste december 2016 was een erg stressvolle dag, op deze dag bezorgde ik de Belgische kunsthandelaar mijn gedetailleerd opzoekwerk en bevindingen. Hij wist nog niet over welk monument het betrof, hij had namelijk nog geen specifieke details ontvangen van me.  Het was voor hem heel wat informatie en ik heb hem een twee tal uren de tijd gegeven om dit alles te verwerken. 
Later die dag heb ik de advocaat in London, Christopher A. Marinello op de hoogte gebracht over welke Belgische kunsthandelaar het betrof. 

Maar nog voor deze twee heren hun gesprek konden voeren, had ik eerst BELGA Newsagency in Brussel op de hoogte gebracht van mijn bevindingen, BELGA heeft deze later die dag geverifieerd bij de kunsthandelaar (die ondertussen in gesprek was met de advocaat in London) en bij Marc Van de Cruys, Vlaams specialist in heraldiek en uitgever van Heraldicum Disputationes.  Uit respect heeft enkel BELGA de contactgegevens van de kunsthandelaar gekregen en dit enkel en alleen zodat mijn verhaal geverifieerd kon worden.

Een hele rits Belgische journalisten heeft die dag telefonisch contact gehad met de advocaat in london, natuurlijk om mijn bevindingen te verifiëren. Er werd vanuit London uitdrukkelijk op aangedrongen geen artikels te schrijven: de deal is nog niet rond, het grote feest zou in London doorgaan, etc…Maar gelukkig hebben niet alle journalisten zich laten intimideren. Die dag kreeg ook ik weer een telefoontje vanuit London dat ik moest stoppen met de pers te praten.

In de weken voor de bekendmaking ging ik ook bij een aantal specialisten,  een aantal eminente TEFAF kunsthandelaars ( TEFAF,The Maastricht Art Fair) te rade en confronteerde hen met mijn bevindingen, opzoekwerk en mijn vraag hoe dit nu verder moest en hoe ik dit moest aanpakken.  

Advies en TEFAF

Ik kreeg het advies om mijn nieuws en bevindingen zo snel mogelijk publiek te maken zodat mijn informatie en opzoekwerk niet kon gebruikt worden door of voor anderen en dit voor eigen profijt.  
Eén iemand zei me nog,” De kunstwereld is als een overvolle krabbenmand.” En gelijk kreeg hij, op de editie van Tefaf 2017 kwam mijn ontdekking ook ter sprake op de stand van Lost Art Register, ze waren erg opgetogen mij te ontmoeten. 

Blijkbaar had de advocaat uit London een bericht  rondgestuurd naar de pers, kunsthandelaren, etc... en ook naar Lost Art Register. In het bericht was melding van een grote ontdekking die 'hij' (advocaat in London, Christopher A. Marinello) had gedaan, een belangrijk kunstwerk  teruggevonden en dit mogelijk dankzij hem. 
Nu begreep ik het advies 'waarom ik mijn bevindingen zo snel mogelijk' moest publiek maken en waarom ik van de advocaat niet met de pers mocht spreken etc...
Deze pluim kan hij al niet meer op zijn persoonlijke hoed zetten, en zal steeds rekening moeten houden met dit blogitem.

http://www.patrickdamiaens.be

FB PAGINA