 |
| Links het werk van Patrick Damiaens - Rechts de kaars van Zara home |
Limburgse houtsnijder krijgt winkelreus Zara op
de knieën
Artikel uit De Tijd 5 juli 2017
Geplaatst op deze blog met goedkeuring van De Tijd/Ben Serrure
Volgens de Brusselse rechtbank van koophandel
heeft winkelketen Zara Home een ontwerp van ornamentsnijder Patrick Damiaens
klakkeloos gekopieerd.
Patrick Damiaens viel
uit de lucht toen hij in 2014 een telefoontje kreeg uit Parijs. Een vriend van
de Limburgse houtornamentist was tijdens het shoppen in meubelketen Zara Home
op een versierde kaars gestoten. Op zich niets bijzonders. Ware het niet dat de
kaars als twee druppels leek op een ontwerp dat Damiaens twee jaar eerder had
gemaakt.
Specifiek ging het om
een familieschild dat Damiaens had gesneden in opdracht van de Nederlandse
familie Odink. Die wilde graag een 3D-versie van het recent opgefriste
wapenschild, en klopte daarvoor aan bij de Limburger, een bekende naam in het
wereldje van de heraldische kunst. Nadat de opdracht was volbracht, plaatste
Damiaens een foto van het resultaat op zijn website en begon hij aan ander
werk.
Groot was dan ook zijn
verbazing toen hij na het telefoontje zijn werk wel degelijk aantrof in de
Antwerpse vestiging van Zara Home, dochter van Inditex, één van de meest
waardvolle bedrijven ter wereld. Damiaens liet het er niet bij, en nam, samen
met opdrachtgever Odink, een advocaat onder de arm.
 |
| Op de cover van De Tijd Limburger klopt ZARA in plagiaatzaak |
 |
| Limburgse houtsnijder dwingt miljardenbedrijf Zara op de knieën |
Verkoopsverbod
Met resultaat. De
Brusselse rechtbank van koophandel oordeelde dat Odink geen, maar Damiaens wel
auteursrecht kon laten gelden op het ontwerp, en dat Zara Home dus inbreuken
heeft gepleegd door de kaarsen in de handel te brengen. De rechtbank
veroordeelt Zara Home dan ook tot het betalen van een schadevergoeding, en tot
een verbod op de toekomstige verkoop van de sierkaarsen, die ondertussen al uit
de handel waren genomen.
Het vonnis en dus ook
de te betalen schadevergoeding heeft, door de territoriale bevoegdheid van de
rechtbank, enkel betrekking op de in België aangeboden kaarsen, legt advocaat
Dieter Delarue uit, die voor Damiaens optrad in de zaak. Maar het vonnis is een
goed startpunt om verdere stappen te zetten. Zo heeft de Limburger nu een goede
troefkaart om ook in Zara-thuisland Spanje te gaan procederen, waar het verbod
en de vergoeding dan kunnen uitgebreid worden voor heel Europa.
Zara kan nog wel in
beroep gaan. Het bedrijf beraadt zich momenteel over eventuele verdere stappen,
laat advocaat Jef Keustermans weten.
David versus Goliath
Het is lang niet de
eerste keer dat kleine ontwerpers of kunstenaars worden gekopieerd door fast
retailers als Zara. Zara lag eerder al onder vuur voor het kopiëren van kleine
ontwerpers, terwijl ook een bedrijf als H&M met de regelmaat van de klok
wordt beschuldigd van plagiaat.
Recent nog bond de
Belgische lingerieontwerpster Muriel Scherre van La Fille d’O de kat de bel
aan, nadat H&M een BH in de rekken legde die erg leek op een ontwerp van
haar. Scherre zag het toen niet zitten om te procederen, omdat ze dacht weinig
kans te maken tegen een 'Goliath' als H&M.
Net daarom is dit
vonnis zo belangrijk, vindt Delarue. ‘Het is een uniek precedent in die zin dat
het, wellicht tot ver buiten België, de eerste keer is dat een fast retailer
voor iets dergelijks door een rechtbank werd veroordeeld. Elders en eerder
bleef het vaak bij symbolische verontwaardigingsacties via sociale of reguliere
media. Die hebben natuurlijk wel hun nut, maar waaien op den duur ook weer
over.
De Zara’s van deze wereld weten dat ook, waardoor ze daar zelden van onder de indruk zijn en er dus geen gepast gevolg aan geven. Nu kunnen ze natuurlijk niet anders.’
De Zara’s van deze wereld weten dat ook, waardoor ze daar zelden van onder de indruk zijn en er dus geen gepast gevolg aan geven. Nu kunnen ze natuurlijk niet anders.’
Scherp
Het valt op dat de
rechtbank in het vonnis de handelswijze van Zara expliciet en in strenge
bewoordingen laakt. Antwoorden op het argument van Zara Home dat er een vriend
van Damiaens nodig was om het ontwerp te herkennen, schrijft de rechtbank het
volgende:
‘Dit weerspiegelt de
insteek en de houding van Zara Home bij het ontwerp en de productie van de
betrokken kaars: een voor de verkoop interessant en bestaand ontwerp, dat geen
opvallende algemene bekendheid geniet, mag aangebracht worden op de betrokken
goederen met het oog op de optimalisatie van de verkoop en zonder enige
erkenning van diegene die door eigen intellectuele inbreng dat werk tot stand
heeft gebracht.’
‘Het is precies de
aantrekkingskracht voor de consument die Zara Home ertoe aan heeft gezet om
precies het werk van meneer Damiaens te reproduceren en niet voor een ander
ontwerp te kiezen’, gaat de rechtbank voort. ‘Een meer duidelijk bewijs van de
banalisering van het beeldhouwwerk van de heer Damiaens kan niet geleverd
worden.’
 |
| https://www.patrickdamiaens.nl |
Geen opmerkingen:
Een reactie posten