Een hoogtemeter maken | Hoogtemetermeter voor houtsnijwerk en beeldhouwwerk | Het atelier van de houtsnijder

 

Een hoogtemeter maken 

Hoogtemetermeter voor 

houtsnijwerk, ornamenten & beeldhouwwerk.

Een houtsnijder heeft verschillende meetinstrumenten in zijn atelier, om onder andere diepte, dikte, afstand van ornamenten en beeldhouwwerk te bepalen. Een winkelhaak, passers, meetinstrumenten voor een binnenmaat en buitenmaat te nemen zijn een aantal voorbeelden.

Voor een beeldhouwer bestaat er zelfs een meetinstrument dat luistert naar de naam 'punteerapparaat'. Het is een metalen meetinstrument dat door beeldhouwers en houtsnijders gebruikt wordt om minutieus beeldhouwwerken te kopiëren en dit in hout of steen. 

Het instrument omvat een aantal metalen stangen en gewrichten die in allerlei standen te plaatsen zijn en daarna vastgeklemd kunnen worden. Maar dit is een instrument dat hoogtes bepaald voor beelden, dus niet echt een soort van hoogtemeter die gebruikt wordt door de houtornamentsnijder.

( mogelijk maken we in de toekomst een blog onderwerp van dit specifiek meetinstrument) 

Rechts op de foto, het punteerapparaat

Punteerapparaat

________________

Hoogtemeter voor de houtsnijder

_______________

Wij bespreken kort in dit blogonderwerp één van de basis meetinstrumenten dat gebruikt wordt door de houtsnijder, namelijk de hoogtemeter bij de creatie van ornamenten en bas-reliëfs. 

Dit zelfgemaakt meetinstrument helpt de houtsnijder een symmetrisch ornament aan beide zijde van dezelfde hoogte te voorzien.

Dit hulpstuk is er één, dat niet in de handel te koop is, dus je moet dit zelf maken. 

Mijn eerste hoogtemeter

Al 35 jaar gebruikte ik hetzelfde hulpstuk, mijn eerste hoogtemeter deed zijn werk naar behoren maar de uitwerking-constructie was met moment ook wat minder praktisch.  

Gemaakt => In de doe het zelf winkel een houten latje en draaiwerk-stokjes gekocht, in het latje een aantal gaatjes geboord, stokjes op maat en passend gemaakt en hop we hebben een hoogte meter. Maar door de jaren heen en het vele gebruik komt er wat speling op het gaatje en beginnen de gedraaide stokjes los te zitten, wat hoogte nemen bemoeilijkt.

Mijn eerste hoogtemeter

______________________________________

_________________________

Hoogtemeter no.2  ( Uit 2009)

Een 15 jaar geleden ( 2009)  werd door een voormalige cursist een ander instrument ontworpen, ook hier met beperkingen, maar ook met nieuwe verassende aanpassingen, deze aanpassing zou de basis vormen voor de perfecte hoogtemeter uit 2024. 

De oud cursist (Willem Van Dort) voorzag me van een houten lat voorzien met gaten, aan beide uiteinden van de lat was een blokje hout voorzien, de nieuwe verrassende vernieuwing was een metalen stift met een ring/bus.

Werkwijze ring =>  Men neemt de maat die overgezet moet worden.  

Maat nemen =>Men draait de ring-stift naar beneden tot het uiteinde van de stift het hoogste punt van het snijwerk raakt. ( de maat die u heeft en overgezet moet worden)

Men moet erop letten bij het overzetten van deze maat, dat beide delen op eenzelfde hoogte liggen ( eventueel op een MDF plaat). Anders klopt de maat en overbrenging niet meer.

Overzetten => Als u de maat overzet en het puntje van de stift met ring raakt het hout niet => dan heeft men reeds teveel hout weggehaald. Jammer

Steekt het horizontale deel van de ring boven de houten lat uit?  Ja =>Dit verschil moet nog weggehaald om dezelfde hoogte te verkrijgen die u nam.

Mocht u niet helemaal begrijpen wat ik bedoel?

We komen in het artikel nog op deze werkwijze terug. ( Beeldmateriaal)

De blokjes verlijmd op de uiteinden van de lat beperken ons in hoogte ( het is een vaste hoogtemaat) en grote oppervlakte kunnen zelfs storend zijn bij het nemen en overbrengen van afmetingen.. 

Hoogtemeter, Metalen stift met een ring/bus

Hoogtemeter no.2  ( Uit 2009)

_________________________________

________________

Hoogte meter model no.3

In 2024 kreeg ik samen met één van onze cursisten (Thomas Vesterink) het idee dit instrument wat gebruiksvriendelijker te maken, want de cursist ( Cursus houtsnijden) had het plan aangevat een spiegel in lindehout te snijden en ik wou het hem het zo gemakkelijk mogelijk maken.

Dit project vereiste vele verschillen in hoogte aan beide zijden van de spiegel en natuurlijk moesten deze ( +/-) dezelfde hoogtes hebben.

De basis van de lange lat werd behouden  ( zie model 2) maar de gaten werden om en om vervangen door rampa moeren met daar in een draadstang. Deze draadstangen kunnen door de houtsnijder daar geplaatst door ze naar boven of naar onder te draaien in de rampa moer, naar een positie wat voor hem-haar het beste uitkomt.  Maar soms moet één van die stangen verplaatst worden, dit om praktische redenen.( plaatsgebrek voor het nemen van de maten, positie hout, of andere...)

Het is tijdrovend om deze draadstang eruit te draaien en iets verderop er weer in te draaien, weer terug de hoogte vinden etc...

Het idee van de bus van draadstang met bus model no.2 werd behouden

Hoogte meter no.3  Zichtbaar zijn de rampa moeren
Draadstangen & draadstang met bus 

_______________________________________________

________________________________

Hoogtemeter type no. 4

Prototype hoogtemeter Model no.4 was een manier om het probleem "van het steeds moeten omzetten van stangen "=> zie model no.3, op te lossen.

Het was hetzelfde principe van een kruishout. Uiteindelijk bleek dat toch iets te onpraktisch want het blokje dat beide houten latten bij elkaar houdt bedekt eigenlijk een aantal gaten die nodig kunnen zijn om hoogtes te nemen. 

Een kruishout, twee schuiflatjes en een houten ring.

Prototype 4, idee/toepassing van het kruishout

Prototype 4, idee/toepassing van het kruishout

Prototype 4 hoogtemeter. (kruishout techniek)
blokje die de twee latjes samenhoudt zal een aantal gaten bedekken.

Prototype 4 : Tand en groef die de twee latjes met elkaar verbinden

________________________________________________

_____________________

Hoogtemeter prototype No. 5

Model no.5 was de beste oplossing, we hebben tand en groef vervangen door een zwaluwstaart verbinding, op deze wijze was het houten blokje ( prototype 4) die beide latten bij elkaar hield niet meer nodig.

Gemakkelijk verschuifbaar deze latjes naar de plaatsen waar de houtsnijder ze nodig heeft, geen of weinig tijd gaat verloren.  

Prototype 5 :
Mogelijkheid om meerdere draadstangen te gebruiken om hoogtes te bepalen.

Verbinding met zwaluwstaart

Boven frees ( kleinste maat) zwaluwstaartvorm 

Een nieuwe draadstang met bus (verstelbaar)

____________________________________________

_______________________

Gebruik hoogtemeter model no. 5

Men neemt rechts van het snijwerk de hoogte. 

Op de foto: Middelste draadstang met bus die vlak aansluit op de lat is de juiste hoogte.

Op de foto:
Middelste draadstang met bus die vlak aansluit op de lat is de juiste hoogte.

Links op het symmetrisch snijwerk plaatst men de hoogte meter op het hout in dezelfde positie als rechts.  Men ziet dat de ring de lat niet raakt.

Deze afstand moet de houtsnijder nog verwijderen om aan de linkse zijde van het snijwerk dezelfde hoogte te krijgen als aan de rechtse zijde.

Links op het snijwerk : Men ziet dat de ring de lat niet raakt.

Men ziet dat de ring de lat niet raakt.  ( DETAIL )

Het verschil ( ZIE DETAIL)  dit is de dikte van het hout dat nog verwijderd moet worden.

_____________________________________________

___________________________

Nog een voorbeeld, zie rode pijl.  

(Aan de rechtse zijde van het snijwerk)

Linkse zijde van het snijwerk 

=> De ring steekt aardig uit op de lat.

Linkse zijde van het snijwerk => De ring steekt aardig uit op de lat.

Vinger => 

Dit verschil moet nog verwijderd om dezelfde hoogte te verkrijgen zoals aan de rechter zijde.

Ik hoop dat dit blog onderwerp interessant was en dat ik jullie iets bijgeleerd heb.

https://www.patrickdamiaens.info