Laurent van der Meulen of Laurens van der Meulen | Een Vlaamse houtsnijder | In de stijl van Grinling gibbons

Laurent van der Meulen  

Een Vlaamse houtsnijder 

__________________________

__________

Het komt niet vaak voor in deze blog, een Vlaamse houtsnijder in de kijker plaatsen. We stellen aan u voor => Laurent van der Meulen geboren in Mechelen  in 1643 en ook te Mechelen overleden in het jaar 1719. Deze vakman met breed artistiek palet was niet enkel een houtbeeldhouwer maar ook schilder en lijstenmaker. 

Na een opleiding in zijn geboortestad Mechelen, heeft hij een tijdje in Engeland gewerkt. Hij is daar vooral bekend omdat hij samen met de Vlaamse beeldhouwer Peter van Dievoet ( reeds besproken in deze blog) het standbeeld van Koning James II maakte, dat nu op Trafalgar Square (London) te bewonderen is, een realisatie in het houtsnijders atelier van de alom bekende Grinling Gibbons. Hij is ook bekend om zijn houtsnijwerk op schilderijenlijsten en medaillons.

Mechelen was in die tijd één van de belangrijkste centra van beeldhouwkunst in Vlaanderen, na Antwerpen natuurlijk. Hij begon zijn opleiding als beeldhouwer in het atelier van Pieter van der Stock en werd op 10 november 1665 ingeschreven in de Mechelse Sint-Lucasgilde.  Pieter van der Stock was zelf pas vijf jaar eerder begonnen met zijn opleiding bij Coenraet van Kerckhoven.

In 1675 reisde hij naar Engeland waar hij ging werken in de Londense werkplaats van de (in Rotterdam geboren) Engelse houtsnijder/beeldhouwer Grinling Gibbons. Gibbons was als beeldhouwer vooral bekend om zijn fijne snijwerk van florale motieven. Andere ervaren Vlaamse beeldhouwers zoals Arnold Quellin (de zoon van Artus Quellinus II), John Nost, Anthony Verhuke en Peter van Dievoet werkten ook in Gibbons' Londense werkplaats als “knechten”, d.w.z. medewerkers. Omdat deze Vlaamse kunstenaars geen stagiairs waren, zijn ze nooit opgenomen in de administratie van Draper's. In een document uit 1679 worden van der Meulen, Quellin en Verhuke knechten van Gibbons genoemd.

In de werkplaats van Gibbons werkte hij aan verschillende opdrachten, maar de bijdragen van de verschillende kunstenaars die in de werkplaats actief waren, zijn niet altijd te achterhalen. Van hem is bekend dat hij tijdens zijn verblijf in de werkplaats van Grinling Gibbons samenwerkte met Peter van Dievoet aan de creatie van het standbeeld van Koning James II.

Van der Meulen keerde in 1687 terug naar zijn geboortestad en werd in 1689 toegelaten als meester-beeldhouwer van de Mechelse Sint-Lucasgilde. In 1691 werd hij deken van de gilde. Op 26 augustus 1691 (of mogelijk 31 januari 1704) trouwde hij met Cornelia Theresia de Croes. De zus van zijn vrouw, Joanna Maria, was getrouwd met de beeldhouwer Jan Lucas Faydherbe, zoon van de vooraanstaande Mechelse beeldhouwer Lucas Faydherbe. Van der Meulen had één kind. Er is opgetekend dat hij een portret van zijn dochter schilderde. Hij stierf in Mechelen in 1719.

 

Hij moet een goede reputatie hebben gehad, want Filips V, de koning van Spanje, zou bij hem een spiegellijst hebben besteld die de vereniging van Spanje en Frankrijk voorstelt. Dit werk werd uiteindelijk niet geleverd aan de koning omdat de Zuidelijke Nederlanden uiteindelijk overgingen van Spaanse naar Oostenrijkse controle als gevolg van de Spaanse Successieoorlog, die eindigde met de Vrede van Utrecht.

Hij beeldhouwde beelden en was actief als schilder, maar was vooral een maker van decoratieve sculpturen zoals schilderij- en spiegellijsten, allegorische medaillons, tafels, enz. Hij versierde veel kerken en huizen met zijn ornamenten bestaande uit guirlandes van fijn geciseleerde bloemen, vergelijkbaar met het fijne snijwerk van een goudsmid. Daarnaast maakte hij religieuze beelden van heiligen en de Maagd en een aantal bustes, zoals blijkt uit vermeldingen in verschillende catalogi. Hij sneed vier bas-reliëfs die de vier elementen voorstelden en die bedoeld waren als schoorsteenversieringen.

 Hij creëerde in zijn decoratieve werken ingewikkelde trofeeën, diep gesneden en boven elkaar geplaatst, met motieven van gebladerte, bloemen, vogels en schaaldieren soms vergezeld van putti. Zijn uitvoering van de menselijke figuur evenaarde niet de perfectie van de stillevenelementen in deze werken. Sommige van zijn houten werken waren zo subtiel gesneden dat het gebladerte en de takken aan de randen bewogen en trilden bij de geringste beweging. 

 Hij werd betaald om de loofversieringen te maken op de zuilen van het hoofdaltaar van de Onze-Lieve-Vrouwekerk aan de overkant van de rivier de Dijle in Mechelen. De Mechelse beeldhouwers Frans Langhemans en Jan Frans Boeckstuyns werkten ook aan dit altaar.

Een aantal links van deze blog:

Grinling Gibbons :

https://ornamentsnijder.blogspot.com/2021/01/grinling-gibbons-houtsnijwerk-in-st.html

Peter van Dievoet:

https://ornamentsnijder.blogspot.com/2013/04/17de-eeuws-houtsnijwerk-jubelparkmuseum.html

  

https://www.patrickdamiaens.info