In hout gesneden en vergulde lijsten voor de Crypte van Napoleon III | Gesculpteerde lijsten in Notelaar voor Keizer Napoleon III zijn crypte

In hout gesneden en vergulde lijsten voor de Crypte van Napoleon III |
  Gesculpteerde lijsten in Notelaar voor Keizer Napoleon III zijn crypte

Gesculpteerde lijsten in Notelaar vervaardigd 
voor de crypte van Keizer Napoleon III.

___________________________

_____________

In de maand februari 2014 werd uit de Keizerlijke crypte van Napoleon III in St-Michaels Abbey in Farnborough (UK) een aantal objecten ontvreemd, het betrof drie historische ingelijste gebeden, uitgevoerd in kaligrafie en boekverluchting (in het Frans en latijn). 

De 3 gestolen lijsten in notelaar (of prayer frames) werden speciaal voor deze crypte vervaardigd rond 1881 in opdracht van Keizerin Eugénie, gemalin van Keizer Napoleon. 

In 2015 nam Abt Dom Cuthbert Brogan een eerste keer contact met me op, met de vraag of het mogelijk zou kunnen zijn om kopieën te vervaardigen van de gestolen items, en dit op basis van nog één klein stukje originele lijst en een aantal vergeelde foto's. 

Na wat rekenwerk, het inschatten van de complexiteit en het contacteren van een aantal andere vaklui, aangezien meerdere technieken en vakkennis aan dit project te pas kwamen, heeft het dan nog een hele tijd geduurd voor we groen licht kregen, dit omdat ook de verzekeringskwestie nog uitgeklaard moest worden.

We hebben deze opdracht pas gestart in 2017, dit omwille van  de reeds goed gevulde agenda en met de vraag of hun opdracht ook gecombineerd mocht worden met andere opdrachten, en zoals Abt Dom Cuthbert Brogan me reeds een aantal maal toevertrouwde, "We monks have patience".

Originele Napoleon III lijst in Farnborough Abbey

Originele Napoleon III lijst in Farnborough Abbey

Een van de originele lijsten in Farnborough Abby in de crypte,
uiterst links op de foto, achter Prins Jean-Christophe Napoléon.

Door het kleine stukje notelaren lijst dat ons toegezonden werd door Dom Cuthbert Brogan konden we nieuwe ontwerpen maken, het was een referentie voor het bepalen van de (+/-)totaal afmetingen van de frames, het toegezonden fotomateriaal ging dienen bij het ontwerpen van de ornamenten en decoratie die op de prayer frames aanwezig waren.

In gesprek met de meubelmaker die de constructie zou maken
(S. Kirilov, Arnhem)

De op ware grootte getekende ontwerpen zijn dus gebaseerd op een aantal vrij onscherpe foto's in een niet al te beste conditie zoals ik reeds vermelde, het was dus ook niet gemakkelijk om de juiste decoratieve elementen en sfeer uit eind 19de eeuw te recreëren.  

Het meest opvallende ornament is de grote letter N van Napoleon in de 4 hoeken, verder staan in het platte gedeelte van de Neo-Rennaissance frame uitgewerkt, acanthus bladmotieven, bloemen en twijgjes, griffioenen en monsters. Dit allemaal versiert met een parellijst en de typische Keizerlijke Napoleon III kroon met 5 adelaars.

Na het beëindigen van de ontwerpen was er nog even de zoektocht naar het nodige notelaren hout en kon een meubelmaker gecontacteerd in Utrecht die mij de vrij simpele constructie kon vervaardigen. 

Na het aanbrengen van de tekening op de frame constructie, kon het overbodige hout rond de ornamenten voorzichtig verwijderd worden ( met een bovenfrees) en het eigenlijke sculpteren-snijden van de ornamenten-design kon beginnen. 

Groot waren de ornamenten niet, bijna miniatuur en heb speciaal voor deze lijsten-frames speciaal miniatuur houtsnijbeitels moeten aankopen.

Na het beëindigen van de decoratieve platte onderdelen van de frames konden deze terug naar de meubelmaker gebracht worden en het volgende proces, het vervaardigen en aanbrengen van de contour lijst (tore lijst) kon beginnen. Ook het kleine bagetten lijstje dat een opdeling maakt tussen de verschillende decoratieve elementen moest nog vakkundig op de platte delen verlijmd worden en deze werd in ons atelier nog van een parellijst voorzien.

De contour lijst aan de bovenzijde, waar zich een kuif met de Keizerlijke kroon bevond werd nog niet tegen de platte deel van de frames bevestigd, dit zou in een later stadium  gebeuren. Het was praktischer eerst de kuif appart te sculpteren-snijden.  Hoe we deze Napoleon III kuif ( of fronton) gesneden hebben kunnen jullie in onderstaande link lezen. 

Dit onderdeel ( tore lijst met kroon ) heb ik dan later zelf verlijmd.

https://ornamentsnijder.blogspot.com/2022/03/een-kuif-voor-een-lijst-snijden.html

Het volgende stadium was bijzonder moeilijk, we bevonden ons op vrij onbekend terrein, erg stressvol aangezien we reeds wisten dat producten, water, combinatie van...  schade of problemen konden veroorzaken, en het zou dan heel erg moeilijk of zelfs niet deze fout te herstellen. Maar we kozen in samenspraak met specialisten ter zaken uiteindelijk voor een kleur op basis van alcohol, een kleur die speciaal voor dit project werd aangemaakt, en dit op basis van het kleine lijstje zoals eerder reeds besproken.

Uiteindelijk hebben we gebruik gemaakt van een kleurpatina, met daarop ongefilterde schellak ( licht oranje) beide werden met een professioneel spuittoestel en perslucht aangebracht, en dit in meerdere lagen, om een mooie egale verneveling te garanderen. Door gebruik te maken van producten op basis van alcohol, was het 'opruwen van het hout' dan ook tot het minimum herleid.

Ook was het aanbrengen van shelllak als afwerkings laag de beste keuze die we konden maken, aangezien de dame die het bladgoud zou aanbrengen ook schellak zou gebruiken voor het beschermen van  het 24 K bladgoud. Zodat er zeker geen conflict zou kunnen ontstaan bij het aanbrengen van verschillende eindproducten.

Na het aanbrengen van kleur, patina en schellak kon het laatste deel, het vergulden beginnen, ook hier moest de dame van het kleuren zich baseren op de vergeelde foto's die ons uit het Verenigd Koninkrijk waren toegezonden. 

Helaas heb ik niet veel info op dit moment wat de aanpak is geweest, maar ik weet wel dat ze twee onderlagen ( dient als basis voor het goud) heeft aangebracht voordat ze twee lagen 24 K goud aangebracht heeft, bijzonder secuur werk. 

Eerst op een proefstuk :

Vooraleer ze haar techniek op de drie frames zou aanbrengen heeft ze dit eerst op het proefstukje uitgeprobeerd. Zo kon lustig geëxperimenteerd worden.

Na het beëindigen van deze laatste etappe moet ik toegeven dat dit project, interessant en bijzonder leerrijk geworden is, we kregen te maken met nieuwe technieken, moeilijkheden en de nodige oplossingen. Het het doet ons plezier dat de opdrachtgever erg tevreden was met het behaalde resultaat. We bedanken ook iedereen bij de medewerking en steun bij de creatie van deze uitzonderlijke opdracht.

In hout gesneden en vergulde lijsten voor de Crypte van Napoleon III |  Gesculpteerde lijsten in Notelaar voor Keizer Napoleon III zijn crypte

https://www.patrickdamiaens.info