 |
| Familiewapen Sir Nicholas Throckmorton | Monument Throckmorton |
Ontdekking van het verdwenen familiewapen van Sir Nicholas Throckmorton
Monument in St Katharine Cree in London
__________________________________________________________________
Dit blogitem gaat over de ontdekking van een Brits heraldisch familiewapen, een albasten reliëf dat in het najaar van 2016 aangeboden werd op de Antiekbeurs van Namen. Het stelt het familiewapen van Sir Nicholas Throckmorton voor en sierde ooit zijn monument in St Katharine Cree Church gelegen in het historische centrum van London.
Heraldiek is een persoonlijke interesse van me, ik moet zeggen dat
ik niet echt een super specialist ben, maar over sommige heraldische thema’s weet ik
mijn mannetje te staan, en ik ben altijd blij over bepaalde heraldische thema’s en
familiewapens bij te leren. Heraldiek is een kunstvorm op zich en bijzonder
complex. Ik sta soms verbaasd van sommige heraldische experten over de heraldische kennis die ze beschikken.
______________________________________________
_______________________________
Antica Namur 2016
In het najaar van 2016 trok ik naar jaarlijkse gewoonte richting Antica in Namen, de kunst en antiek fair in de expositie hallen aan de rand van de stad. Het is niet echt een ‘
topevenement’ maar heeft sinds een aantal jaren een jaarlijks groter wordend kwalitatief en betaalbaar aanbod, een bijzondere mooie beurs met een steeds groter wordend publiek.
Op een stand van een Vlaamse kunsthandelaar die ook prominent
standhouder is op de BRAFA van Brussel trok een prachtig albasten reliëf direct
de aandacht. Het stond tussen
schilderijen geëxposeerd op een zwarte sokkel en naast dit ongeveer 80 cm hoge
reliëf was een verklarend tekstplaatje door de standhouder aangebracht, een
Duits-Oostenrijks albasten reliëf uit midden 16de eeuw stond er
geschreven. Ik vroeg of er een aantal foto’s van mocht maken van dit fascinerend stuk, dit was helemaal geen
probleem. Mijn buikgevoel zei me dat dit albasten reliëf van een andere oorsprong was en ik merkte aan de kunsthandelaar op dat het reliëf waarschijnlijk
van Engelse oorsprong moest zijn en niet Duits.
Deze opmerking was gestaafd door mijn dagdagelijkse bezigheden en opzoekingen als heraldisch beeldhouwer en natuurlijk door
de vele Europese abonnementen op heraldische magazines die ik bezit, daardoor is het wat gemakkelijker
je een beeld te vormen van bepaalde familiewapens.
Deze abonnementen verschaffen
je een beter inzicht over de complexiteit en specifieke details van deze unieke kunstvorm.
Dus, dat het reliëf van Engelse oorsprong was, daar was ik zo goed als zeker
van.
Thuisgekomen stuurde ik de afbeelding van het albasten
reliëf naar een Engelse vriend van me R. Lichten die net als ik vindt dat de kennis van heraldiek
en geschiedenis een interessant en zinvol tijdverdrijf is. Hij
antwoordde niet lang erna, en zei me dat dit albasten wapen in het
eerste kwart het familiewapen van de Engelse familie Throckmorton voorstelde.
Maar van wie dit wapen kon zijn moest onderzocht worden. Er zijn namelijk een
hele rits bekende en minder bekende leden van de Trockmorton clan.
 |
| Familiewapen Throckmorton |
_______________________________________
_____________________
Maar aan het karakter, de ornamenten en composities kon ik zien
dat het reliëf stamt uit de 16de
eeuw, net zoals de respectabele kunsthandelaar me vertelde. Dus ik kon me meer richten op Throckmorton familieleden uit deze periode die toch net iets belangrijker zijn
geweest dan hun broers. Het familiewapen moet namelijk van een belangrijk iemand uit
deze familie geweest zijn en dit herken je aan de kwaliteit en omvang van het reliëf. Zo vond ik een
aantal notabele familieleden uit deze periode.
Francis
Throckmorton (1554–1584)
Nicholas
Throckmorton (1515–1571)
John
Throckmorton (1524–1580)
 |
| Nicholas Trockmorton |
Het familiewapen Nicholas Throckmorton
Het was niet eenvoudig en er kwam wat speurwerk bij te pas om de oorspronkelijke eigenaar van dit familiewapen toe te schrijven. Maar omdat er een merlet (vogel) als breukteken op het schild aanwezig is, wil dit volgens de Engelse heraldiek betekenen dat het albast familiewapen van de 4de zoon in lijn moet geweest zijn, en dit maakte het zoekwerk veel gemakkelijker.
Het was zonder twijfel het familiewapen van Nicholas Throckmorton. Ik schrok een beetje toen ik opzoekwerk deed over deze familie en wie de persoon Sir Nicholas Throckmorton eigenlijk wel was, het leven van deze man is 16de eeuwse Engelse geschiedenis van het hoogste niveau. Deze familie heeft een belangrijke rol gespeeld in het Engeland van de 16de eeuw.
Sir Nicholas Throckmorton (of Throgmorton) (circa 1515/1516
- 12 februari 1571) was een Engels diplomaat en politicus, hij was ambassadeur
in Frankrijk en speelde een belangrijke rol in de relatie tussen Elizabeth I en
Mary, Queen of Scots.
 |
| Familiewapen gemaakt van albast |
Nicholas Throckmorton was de vierde van acht zonen van Sir
George Throckmorton van Coughton Court. Nadat Elizabeth I in november 1558 de troon
besteeg, steeg Nicholas Throckmorton al snel in de gunst bij de vorstin en dit vanwege
zijn reeds bestaande persoonlijke omgang met haar. Hij stuurde haar advies over
de vorming van haar regering, waarvan ze sommige volgde en van mei 1559 tot
april 1564 was hij ambassadeur in Frankrijk.
Zijn naam en familie wordt genoemd in meerdere complotten. In 1569, werd Throckmorton verdacht van betrokkenheid bij de
samenzwering van dehertog van Norfolk en zat hij een tijd opgesloten in Windsor
Castle. Er werd geen proces aangespannen tegen hem maar achteraf kon
hij het vertrouwen van Koningin Elisabeth I niet terug winnen. Hij stierf in 1571.
Bewogen geschiedenis dus.
 |
| Een merlet (vogel) als breukteken op het schild aanwezig |
Afbeelding hieronder toont rechts het familiewapen van Sir Nicholas Throckmorton en links zijn broer, twee dezelfde familiewapens zou je denken, maar toch anders, op het linkse familiewapen is goed herkenbaar op de breuklijn (centraal) een wassende maan, de tweede zoon en zijn oudere broer. (Zie witte pijl op schild)
Coughton Court
Coughton Court is het woonhuis van de familie Throckmorton sinds
1409. Het landgoed bestaat uit ongeveer 10 hectare van de meest adembenemende
tuinen van Engeland. Het mooie landhuis heeft voor 1409 vele eigenaars gekend
maar op een bepaald moment kwam het in het bezit van de familie Spiney. De naam
Throckmorton werd voor het eerst geassocieerd
met Coughton court toen in 1409 Eleanor Spiney met John Throckmorton
trouwde. De titel Baronet die aan het huis Trockmorton verbonden, is geraakte in
1994 uitgestorven bij de dood van de twaalfde Baronet, maar de familie resideert
nog steeds op Coughton Court, dat ondertussen door The National Trust wordt beheerd.
Het was Clare McLaren- Throckmorton haar intentie een tuin te
creëren die passend aansluit bij het woonhuis. Deze tuinen zijn nog steeds eigendom van en worden beheerd door
de familie Throckmorton. In 2009 werd de vaste verblijfplaats van de familie
Throckmorton met een 600ste verjaardag gevierd.
Via een aantal mails naar Rebecca Farr en John Sterry die deel
uitmaken van het Managment van Coughton Court kwam ik meer te weten van het
albasten familiewapen dat ik in Namen had gezien. Ik bespaar u de hele familiegeschiedenis,
die te complex is voor een leuk blogitem als dit, maar op het albasten
familiewapen is in het eerste kwartier het familiewapen van Throckmorton en het vierde kwartier Spiney herkenbaar.
Het Monument
Bij mijn opzoekwerk op het internet kwam ik ook te weten dat Sir Nicholas
Throckmorton stierf op 12 feb. 1571 en begraven ligt in de St Katharine Cree
parish church in London, maar waar juist weet men niet. Ter zijner
nagedachtenis werd een monument opgericht in de kerk, ik had al een aantal afbeeldingen gevonden op het internet van het monument. Ik wist niet zeker maar het leek wel dat ook het monument van albast is gemaakt geworden en dit met eenzelfde hoge kwaliteit in de uitvoering.
Maar na een wat gerichter onderzoek in details trof ik een aantal opmerkelijke referentiepunten aan, het leek het wel of het reliëf dat ik gezien had in Namen en het monument in London dezelfde kwaliteit in ornamentiek, compositie en stijl vertoonde, 'ik zou zweren' dacht ik toen nog, 'dat het reliëf van hetzelfde atelier of maker moet geweest zijn'. De ontdekkingen volgden zich al snel achter elkaar op.
 |
| Monument Sir Nicholas Throckmorton in St Katharine Cree in London |
 |
| Detailopname en vergelijking monument Nicholas Throckmorton, London |
Gravure
Een laat 18de eeuws boek met gravures
( Antique Prints of London ) dat ik op het internet vond gaf de
identiteit van het reliëf prijs, ik kon mijn ogen niet geloven. Op deze kopergravure uit 1793 is duidelijk het
albasten reliëf zichtbaar, maar ook zijn twee kleinere familiewapens zichtbaar te zien.
Van wie deze zijn weet ik nog niet, hierover heb ik ook reeds informatie opgevraagd aan het management van Coughton Court maar zij konden me niet verder helpen. De afbeelding was van niet al te goede kwaliteit, zeker is, dat het rechtse kleine familiewapen van een vrouw moet zijn geweest, het is namelijk in ruitvorm afgebeeld. Maar zonder twijfel is het een fantastische ontdekking. Ik had namelijk een belangrijk historisch kunstwerk ontdekt, het leek op het moment een goede investering.
 |
| Gravure monument Sir Nicholas Throckmorton |
Met al de verzamelde informatie trok ik enkele dagen later terug
naar Namen, ik was er zeker van dat dit reliëf op het monument van Sir
Nicholas Throckmorton had gestaan, ik ging er zelfs heen met de intentie dit
reliëf aan te kopen voor eigen gebruik. Een 16de eeuws historisch
reliëf leek me een betere investering dan geld op de bank. Of het gestolen was?
Ik kon niets vinden op het internet over een gestolen reliëf van het monument
van Sir Nicholas Throckmorton. Aangekomen in de expositie hallen in Namur zag ik
al dat op de stand van de antiekhandelaar het verklarende plaatje bij het
kunstwerk verdwenen was, en bij het
verkennende gesprek het ondertussen een Engels reliëf – familiewapen was
geworden. Van Antwerpse makelij, een
export product dus. De goede man
herkende ons nog van 2 dagen tevoren en we waren benieuwd naar de verkoopwaarde
van dit reliëf, helaas was dit ver boven ons budget gegrepen.
Christie's London
Om meer te weten over de waarde van dit reliëf nam ik
contact op met Donald Johnston, hij is de Senior Director and International
Head European Sculpture and works of art Department van Christie’s London. Ik stuurde hem een
dossier van al mijn bevindingen, niet lang daarna kreeg ik ook een antwoord, hij was erg
onder de indruk over mijn opzoekwerk en ging ermee akkoord dat het ging over
het ontbrekende opzetstuk van het
monument. Op dat moment kreeg ik ook een waardebepaling bij een eventuele veiling bij Christie's, een goede investering zou het dus toch nog geweest kunnen zijn.
Gestolen?
Toch zat ik nog met een aantal vragen, hoe is dit reliëf van
het monument geraakt, hoe is het in België geraakt, wie was de vorige eigenaar?
Is het een gestolen object of heeft een priester van St Katharine Cree in
London uit geldgebrek wat items van de kerk verpatst om een reden die we niet
kennen of ...? Maar heel zeker is , het reliëf had de kerk nooit mogen
verlaten, dat is zeker, het monument heeft een te grote historisch waarde.
 |
| St Katharine Cree in London |
St Katharine Cree in London
Eind November 2016 zocht ik contact met St Katharine Cree in
London, mijn aanspreekpunt was Phil Manning, toezichthouder van de kerk. Ik
confronteerde hem in een mail met een aantal bevindingen over het monument in
zijn huidige staat en de gravure uit 1793 met opzetstukken. Alle andere
informatie die ik reeds verzameld had leek me op dat moment overbodig mee te delen. Zijn reactie was bijzonder
uitgebreid.
Phil Manning : De gebeeldhouwde wapenschilden aanwezig op de bovenzijde van
het monument van Sir Nicholas Throckmorton's in de gravure die u mij gestuurd
heeft (en waarvan er een kopie hangt aan de muur van de kerk) zijn niet meer
aanwezig en dit zeker niet tijdens de 10 jaar dat ik werk voor St Katharine
Cree.
Verder is geweten dat het monument zich in 1929 tegen de zuidermuur van de zuidelijke
zijbeuk bevond terwijl dit nu tegen de oostermuur van de oostelijke zijbeuk is.
Er wordt aangenomen dat het in de late jaren 1950 – vroege jaren 1960
verplaatst werd naar zijn huidige locatie vermits er toen burelen werden
geïnstalleerd in de zijbeuken Notities
uit 1929 maken melding van het feit dat het tafelement voorzien was van “een centraal reliëf en twee wapenschilden”. Het monument verloor deze voorwerpen na 1929
en ik denk dat er een plausibele uitleg kan gevonden worden voor het verlies in
bomschade tijdens WO II waarvan we weten dat daarbij een gebrandschilderd raam
beschadigd werd in de zuidelijke zijbeuk. Dit raam bevond zich dicht bij de
locatie van het monument toen.
Het monument is vervaardigd uit een opgeschilderde
steensoort, blijkbaar albast, rood-bruin dooraderd. Ik weet niet wie het
gemaakt heeft maar het vakwerk van hoge kwaliteit en het is mogelijk afkomstig
van een werkplaats in Southwark (misschien heeft de familie Throckmorton hierover
gegevens). Veel vluchtelingen uit de zuidelijke Nederlanden vestigden zich in het Londense Bankside van Southwark in de late 16de eeuw waar zich een
steenhouwers traditie vestigde – ik zou er graag meer over te weten komen!
Ik hoop dat de bovenstaande uitleg nuttig is. Als u op een
of meer van mijn vragen kan antwoorden zou dat erg gewaardeerd worden. einde
 |
| Foto van het Monument van Nicholas Throkmorton uit 1929 |
 |
| Vergelijking van reliëf met de foto uit 1929 |
Mijn bevindingen
Na het ontvangen van deze
mail vond ik het tijd Phil Manning te confronteren met mijn bevindingen,
en niet lang daarna kreeg ik telefoontje van hem. Bijzonder sympathiek van hem
om me te feliciteren met de resultaten van mijn opzoekwerk en en met de vraag
of hij mocht weten wie de antiekhandelaar was. Dat wou ik toen niet vertellen want ik had op dat moment de
intentie om het reliëf zelf aan te kopen. Maar toen hij me vertelde dat het
reliëf nooit op legale wijze de kerk kon hebben verlaten en het hoogst waarschijnlijk
geplunderde kunst was, verloor ik iedere interesse in een aankoop. Ook vroeg
hij me nog of hij mijn gegevens en opzoekwerk mocht doorsturen aan Christopher A. Marinello, een Brits expert in gestolen kunst. Ook stuurde Phil Manning me een foto uit 1929 waar duidelijk het familiewapen van Throckmorton zichtbaar is, het was voor mij heel duidelijk dit historisch reliëf hoort terug op zijn oorspronkelijke plek te staan.
Wel een ander probleem was dat het reliëf nooit officieel als gestolen is aangegeven.
Mogelijk omdat de kerkverantwoordelijke waarschijnlijk dacht dat het reliëf
door het bombardement in 1941 (Blitz) verwoest was en met de rest van het puin naar buiten was gedragen. Wellicht is het
toen in verkeerde handen gevallen. Dit is enkel een denkpiste ; bewijs daarvoor is er niet maar het is zeker dat het de kerk niet had mogen verlaten.
Verdwenen kunst in Brussel
Er waren een aantal manieren om deze situatie recht te zetten, er was de moeilijke manier, met advocaten, rechtszaken, etc.. met veel negativiteit, maar een respectabele antiek-kunsthandelaar zou deze weg nooit inslaan als het bewijs geleverd word. Een andere manier was alle informatie aan de pers door te sturen zonder dat ik hem hierover op de hoogte zou brengen. Dit zou zeker niet netjes geweest zijn, want hij wist absoluut niet wat hij in zijn bezit had op dat moment.
De meest respectabele voor ons beiden, is de Brusselse kunsthandelaar te confronteren met het bewijsmateriaal dat ik had verzameld en ik heb hem op deze wijze kunnen overtuigen om iets negatiefs in iets positiefs om te buigen.
Hij heeft me telefonisch beloofd het reliëf terug aan de kerk over te dragen. En op dit moment is hij in gesprek met de kerkverantwoordelijke over de teruggave van het reliëf. Hoe of aan welke voorwaarden ben ik niet zo geïnteresseerd, dat het reliëf terug op zijn oorspronkelijke plaats komt te staan is veel belangrijker.
De dag dat ik de kunsthandelaar en de advocaat samen bracht
De achtste december 2016 was een erg stressvolle dag, op deze dag
bezorgde ik de Belgische kunsthandelaar mijn gedetailleerd opzoekwerk en
bevindingen. Hij wist nog niet over welk monument het betrof, hij had namelijk nog geen specifieke details ontvangen van me. Het was
voor hem heel wat informatie en ik heb hem een twee tal uren de tijd gegeven om
dit alles te verwerken.
Later die dag heb ik de advocaat in London, Christopher A. Marinello op de hoogte
gebracht over welke Belgische kunsthandelaar het betrof.
Maar nog voor deze twee heren hun gesprek konden voeren, had ik eerst
BELGA Newsagency in Brussel op de hoogte gebracht van mijn bevindingen, BELGA
heeft deze later die dag geverifieerd bij de kunsthandelaar (die ondertussen in gesprek was
met de advocaat in London) en bij Marc Van de Cruys, Vlaams specialist in heraldiek en
uitgever van Heraldicum Disputationes.
Uit respect heeft enkel BELGA de contactgegevens van de kunsthandelaar
gekregen en dit enkel en alleen zodat mijn verhaal geverifieerd kon worden.
Een hele rits Belgische journalisten heeft die dag telefonisch contact
gehad met de advocaat in london, natuurlijk om mijn bevindingen te verifiëren. Er werd
vanuit London uitdrukkelijk op aangedrongen geen artikels te schrijven: de deal
is nog niet rond, het grote feest zou in London doorgaan, etc…Maar gelukkig
hebben niet alle journalisten zich laten intimideren. Die dag kreeg ook ik weer
een telefoontje vanuit London dat ik moest stoppen met de pers te praten.
In de weken voor de bekendmaking ging ik ook bij een aantal
specialisten, een aantal eminente TEFAF
kunsthandelaars ( TEFAF,The Maastricht Art Fair) te rade en confronteerde hen
met mijn bevindingen, opzoekwerk en mijn vraag hoe dit nu verder moest en hoe ik dit moest aanpakken.
Advies en TEFAF
Ik kreeg het advies om mijn nieuws en
bevindingen zo snel mogelijk publiek te maken zodat mijn informatie en opzoekwerk niet kon
gebruikt worden door of voor anderen en dit voor eigen profijt.
Eén iemand zei me nog,” De kunstwereld is als
een overvolle krabbenmand.” En gelijk kreeg hij, op de editie van Tefaf 2017 kwam mijn ontdekking ook ter sprake op de stand van Lost Art Register, ze waren erg opgetogen mij te ontmoeten.
Blijkbaar had de advocaat uit London een bericht rondgestuurd naar de pers, kunsthandelaren, etc... en ook naar Lost Art Register. In het bericht was melding van een grote ontdekking die 'hij' (advocaat in London, Christopher A. Marinello) had gedaan, een belangrijk kunstwerk teruggevonden en dit mogelijk dankzij hem.
Nu begreep ik het advies 'waarom ik mijn bevindingen zo snel mogelijk' moest publiek maken en waarom ik van de advocaat niet met de pers mocht spreken etc...
Deze pluim kan hij al niet meer op zijn persoonlijke hoed zetten, en zal steeds rekening moeten houden met dit blogitem.
