 |
| Patrick Damiaens, 17de eeuws Houtsnijwerk |
17de eeuws geïnspireerd houtsnijwerk
Een acanthusblad motief in notenhout gesneden
In dit bescheiden project stel ik u het het houtsnijwerk en de techniek aan u voor een acanthusblad motief dat op de vier
hoeken van het dragende of constructief onderdeel van een
Danziger Barokkast wordt gesneden.
In de Barokperiode moest een meubel er heel
weelderig en rijk uitzien. Met sterk opkrullende en sierlijke krullen leent het
acanthusblad zich uitstekend om die gewenste weelderigheid en rijkdom uit te
stralen en is dan ook een motief dat kenmerkend is voor deze stijlperiode.
Vaak werden verschillende houtsoorten en
decoratie technieken zoals marqueterie, beeldhouwkunst, bladgoud, etc... gecombineerde
op één en hetzelfde meubel en dit om rijkdom te tonen. Maar de echte
uitstraling moest toch komen van het Barokke houtsnijwerk.
Het symmetrisch en gekruist acanthusblad motief blijft
daarbij de blikvanger. Een simpele maar doeltreffende oplossing voor een
beperkte ruimte op het meubel.
Een paneel bestaat in zijn eenvoudigste vorm uit een
lijst, het constructieve deel, en de vulling, ook paneel genoemd. Het
constructieve gedeelte zal voorzien worden van een architecturale inliggende
lijst. Zo ontstaat een weelderige architecturale lijst met grote dieptewerking.
Eveneens een kenmerk voor de Barok
stijl. Het paneel wordt gecompleteerd met een paneel van marqueterie, met een symmetrische compositie uitgevoerd
in wortelnoten, Palissander en Coromandel.
Het paneel waar het nu om gaat is bestemd voor een
zogeheten Danziger Barokkast of 'Danziger'. Een Danziger barokkast is een
typisch streekgebonden 17de eeuws meubel dat, zoals de naam reeds laat
vermoeden, zijn oorsprong kende in de streek rond en in de Noord Duitse stad
Danzig (Nu het Poolse Gdansk).
 |
| Snijwerk voor een 'Danziger' Barok kast |
De Barok
De 17e eeuw is een tijdperk waarin er in
Europa veel veranderde: de ontdekkingsreizen, herontdekking van de kunst en
wetenschap van de oude Grieken en Romeinen.
De bouwkunst van deze twee volkeren
wordt mode en vormt het vertrekpunt voor het ontstaan van een nieuwe stijl: de
Barok. De Barok strekt zich uit vanaf het midden van de 17e eeuw tot ver in de
eerste helft van de 18e eeuw. De Barok blijft niet beperkt tot de bouwkunst
alleen.
Integendeel, Beeldhouwkunst, meubelkunst, ornamentiek en de muziek
worden evenzeer beïnvloed.
De ontwikkeling van de Barok begint in Italië, met
name Rome, en strekt zich vandaar langzaam uit naar Noord-Europa. Het is
interessant om te zien dat de stijl zich in de verschillende gebieden steeds
anders heeft ontwikkeld naar gelang het temperament van de bewoners van die
streek, en niet te vergeten, de kunstenaars en ambachtslieden.
Die
stijlverschillen zijn vooral waar te nemen bij de ornamentiek.
Men maakt onderscheid tussen vroege-, hoog- en
laat-Barok. De laat-Barok wordt ook wel rococo genoemd.
Vroege Barok leunt nog
sterk op de Renaissancestijl, terwijl de laat-barok zich compleet te buiten gaat
aan weelderigheid, pracht en praal tot op het overdadige af.
In de loop van de tijd ontdekken ook veel heersers
het effect van de dramatische barok; zo wordt de stijl door het Vaticaan benut
in de contrareformatie. Door veel pracht en praal te gebruiken in de bouwstijl
van de kerken probeert de rooms-katholieke kerk de mensen te imponeren en zo
terug de kerk in te krijgen.
Het tegendeel is waar; de rooms-katholieke
kerk krijgt een scheuring te verwerken: het protestantisme ontstaat. En
daarmee ook een versobering in de protestantse landen.
Een ontwikkeling die in de Barok kan worden
waargenomen is dat meubelen steeds minder architecturale kenmerken houden, het
zijn geen miniatuurbouwwerken meer, en het gebruik van andere houtsoorten
(exoten) dan de lokale houtsoorten en het toepassen van andere materialen zoals
messing, tin en schildpad.
Het gebruik van exoten (ebben, palissander, acajou) valt
samen met de reizen naar Oost- en West-Indië.
Het feit dat de mensen zich
zelfbewuster als individuen gaan gedragen en een eigen weg inslaan, dus ook als
kunstenaar en ambachtsman, zorgt er voor dat het kiezen van traditionele
materialen niet meer evident is en nieuwe meubels ontwikkeld worden.
De steeds rijker wordende hogere klassen willen laten zien
dat zij geld hebben. Het resultaat bij elkaar is dat we een schitterende
collectie van meubelen uit de Barok in ons patrimonium hebben.
W. Van Dort
Het snijden van een gestileerd
Acanthusblad motief in notelaar
Acanthusblad motief in notelaar
 |
| Acanthusblad motief in notelaar gesneden |
 |
| 17de eeuws houtsnijwerk, snijwerk voor een Danziger |
 |
| http://www.patrickdamiaens.be |
Logical development, masterfully executed!!!!
BeantwoordenVerwijderen