Groene Man is de Nederlandse vertaling van het Engelse begrip 'Green Man'. Hoewel minder bekend dan in omringende landen zijn groene mannen ook in Nederland en België regelmatig aan te treffen. In de literatuur wordt het ook wel een bladmasker of acanthus man genoemd.
'De Bambergse Ruiter', rechtsonder de 'Bamberg Green Man' |
Nog niet zo lang geleden was ik voor een aantal dagen te gast in Bamberg gelegen in het noorden van de Duitse deelstaat Beieren. Het historische centrum van Bamberg is bijzonder fraai en heeft veel te bieden, zeker op cultureel vlak en heeft een groot aantal historische gebouwen, musea en kerken.
Een van de bezienswaardigheden die niet mocht ontbreken op mijn lijstje van 'things to see' was de Groene Man of Green Man in de Dom van Bamberg.
De groene Man uit de Dom van Bamberg is een ornament - console uit zandsteen dat als functie heeft de Bambergse ruiter, een fraai beeldhouwwerk uit de ca. 1240 te ondersteunen. De Bamberg Green Man console uit de 13de-eeuw is opgebouwd uit een acanthusblad motief en heeft zelfs een sympathiek menselijk uitzicht, dit type van ornament is een erg mooi voorbeeld, het is één van mijn persoonlijke favorieten.
Ornamentiek
Een Groene Man is meestal een ornamentele toevoeging of versiering.
De meeste Green Men zijn te vinden in christelijke kerken, de overgrote meerderheid te vinden in Groot-Brittannië, Frankrijk en Duitsland en werden voornamelijk in de westerse architectuur van de 11e tot aan de16e eeuw toegepast. ze zijn niet altijd goed herkenbaar of vaak zijn ze verstopt achter koorgestoelte of verwerkt hoog in de structuur van het plafond, maar meestal zijn ze gewoon in het zicht en dit op kolommen, consoles of boven de belangrijkste deuropeningen.
In termen van grootte, kunnen ze variëren van levensgrote om kleinere afbeeldingen. Ze kunnen ook worden teruggevonden, hoewel minder vaak, op andere wereldlijke en kerkelijke gebouwen of als decoratie op de graven en herdenkingsmonumenten.
In het interieur kan een Groene Man aanwezig zijn vervaardigd uit stucwerk of voorzien zijn van polychromie. Ook komen er afbeeldingen voor in hout verwerkt in kerkmeubilair.
Het is bijna steeds een menselijke kop, maar ook dierfiguren komen voor. Uit de gezichtsopeningen groeien takken met bladeren of is opgebouwd uit acanthusbladeren.
Bamberg, Op de achtergrond de Dom van Bamberg |
De dikwijls woest uitziende figuren werden aangebracht om de boze geesten weg te houden. Het gebruik is reeds vele eeuwen in heel Europa bekend. Kelten, Grieken en Romeinen kenden al koppen met plantengroei uit de gezichtsopeningen. Ook bij oude Aziatische en Amerikaanse culturen kwamen ze voor.
De Groene Man wordt door sommigen gezien als het archetype van de productieve mannelijke energie van de aarde. In de oude mythologie van veel culturen is hij de metgezel van Moeder Natuur, en het zou hun wellustige vereniging zijn die de aarde elk voorjaar opnieuw vruchtbaar maakt.
Ook de Christusfiguur werd wel als Groene Man afgebeeld, naast een gevlochten doornenkroon groeien er dan bladeren uit het hoofd.
In Engeland is de Groene Man een populair onderdeel van de traditie. Nogal wat pubs heten The Green Man, naar de afbeelding bij de ingang. In een Schotse kerk, de Rosslyn Chapel in Roslin bij Edinburgh, zijn meer dan 100 afbeeldingen van een Groene Man te vinden.
De Bamberg Green Man - Groene Man |
WEBSITE DOM VAN BAMBERG
Geen opmerkingen:
Een reactie posten