In een prachtig, licht glooiend landschap in Opper-Franken in het district Bamberg, ligt net buiten het dorp Pommersfelden het Slot of Schloss 'Weissenstein'. Op de snelweg tussen Würzburg en Nuremberg is dit imposante gebouw reeds van ver herkenbaar (mits je erop let natuurlijk).
Dit barokke slot wekt je nieuwsgierigheid. Het is een kort oponthoud en een bezoek zeker waard. Wat ik zeer vreemd vond, was dat in de Nederlandstalige reisgids 'Beieren', een uitgave van de ANWB, niets vermeld stond van dit barokke juweel. Ik kwam het eigenlijk toevallig tegen op mijn doorreis van Würzburg naar Bamberg.
Bij het binnenrijden van het dorpje kun je er niet omheen. Dit meesterwerk van Frankische Barok architectuur was bedoeld om te imponeren.
De architecten Johann Dientzenhofer en Johann Lukas von Hildebrandt hebben tussen 1711 en 1719 deze adembenemende zomerresidentie uit lichte, lokale zandsteen laten construeren voor hun opdrachtgever, Keurvorst Lothar Franz von Schönborn.
 |
| Een gedekte tafel zoals het was ten tijde van Lothar Franz von Schönborn |
Bezoek
Bij het oprijden van de parking was er even twijfel of het Schloss Weissenstein wel geopend zou zijn. Een handvol wagens sierden de parking. Hier was dus geen massatoerisme zoals we dat kennen in de Franse kastelen. Vanuit de bijgebouwen en stallingen klonk klassieke muziek, wat ik zeer bijzonder vond. Er werd kennelijk druk geoefend. Bleek dat er door het 'Collegium Musicum' een 3 weken durend festival voor jonge muzikanten georganiseerd werd. Elke avond vinden in deze periode concerten plaats in de Marmerzaal van het slot. Het Collegium Musicum werd in 1958 door oprichter Graaf Karl von Schönborn voor het eerst georganiseerd.
De bezoeker, die het erehof betreed, merkt onmiddellijk de uitstulping in het midden van de gevel, het ‘corps de logis’ (Franse architectuurterm, die toen ook in Duitsland gebruikelijk was), met aan weerszijden twee enorme vleugels, waar zich de voornaamste vertrekken bevinden. Het is ook op deze plaats dat de rondleiding begint.
Slot Weissenstein in Pommersfelden is in zijn verscheidenheid en kunsthistorische schoonheid een Duits cultuurgoed van zeldzame klasse, en het is enkel te bezoeken onder leiding van een gids. De rondleiding in de vertrekken, die voor het publiek toegankelijk zijn, duurt ongeveer een uur. Het had voor mij persoonlijk wel iets langer mogen duren.
Adembenemende vertrekken zoals de sprookjesachtige 'schelpengrot', de indrukwekkende 'marmeren zaal', het 'spiegelkabinet' en de fascinerende schilderijencollectie met ruim 400 werken van beroemde oude meesters zoals Rubens, Van Dyck, Dürer en Titiaan, ... Het is gewoon overweldigend. Nooit heb ik zo een kasteel en kunstcollectie gezien, welke nog steeds in familiebezit zijn.
 |
| Een van de vertrekken in Schloss Weissenstein |
Trappenhuis
Onze rondleiding begint in het trappenhuis, een bijzonder representatief deel van het slot, namelijk het ‘corps de logis’, de plaats waar één van de meest monumentale trappenhuizen van Europa te zien is. In de Baroktijd werden grandioze trappenhuizen verwezenlijkt, die niet zelden de ruimste plaats kregen in het slot. Deze monumentale trap is geheel uit zandsteen geconstrueerd.
Het grondplan van het beroemde trappenhuis is van Lucas von Hildebrandt, die uit Wenen werd geroepen. Aan de uitvoering ervan (1711) werkten twee andere, toen bekende bouwmeesters mee, Johann Dientzenhofer en Maximiliaan von Welsh. Een centrale ingang wordt overschouwd door een podium of balkon op de eerste verdieping. Het is daar waar de gastheer zijn genodigden ontving. Twee trappen stijgen eerst uiteen, lopen dan parallel en rijzen ten slotte naar elkaar toe tot aan het balkon.
Volgens de hofetiquette, die reeds in de 17de eeuw in Frankrijk werd toegepast, neemt de genodigde, al naar gelang diens waardigheid, de linkertrap of de rechtertrap om naar het balkon te komen. Lothar Franz von Schönborn kwam enkel naar beneden om gasten te begroeten, die hoger waren in rang.
 |
| De monumentale trap in Slot Weissenstein |
Plafond van Johann Rudolph Byss.
Een monumentaal fresco, uitgevoerd in 1717-18, weerspiegelt de vier Continenten (de toen bekende continenten Europa, Azië, Afrika en Amerika). Deze worden door Apollo bestraald, en brachten hulde aan de gastheer.
Deze schildering is het best te aanschouwen vanaf een centraal punt op de begane grond. De belichting van het fresco gebeurt vanuit de ondergalerijen en niet vanuit de bovengalerij. Het kunstwerk in slot Weissenstein heeft een duidelijke omlijsting, gedeeltelijk afgedwongen door de bovengalerijen, die voorzien zijn van arcades. De bezoeker werd, net zoals nu aan de ingang op de begane grond, omhoogkijkend geconfronteerd met deze plafondschildering, welke was bedoeld om te imponeren, en de gastheer te verheerlijken.
 |
| Slot Weissenstein, Plafond van Johann Rudolph Byss |
Prins-bisschop van Bamberg en Keurvorst van Mainz
Lothar Franz von Schönborn.
Wat is een keurvorst?
Een keurvorst (Duits: Kurfürst, Latijn: princeps elector imperii of elector) was een van de rijksvorsten in het Heilige Roomse Rijk, die het recht had om de Rooms-koning, of later de keizer, te kiezen. Het ambt ontstond tijdens de strijd om de troon tussen de Welfen en de Staufen. Paus Innocentius III loste dat op door erop te staan dat van alle rijksvorsten er slechts zeven gerechtigd zouden zijn de nieuwe koning te kiezen. Het selecte college van keurvorsten bestond sinds 1257 uit:
Drie geestelijke keurvorsten:
 |
| Lothar Franz von Schönborn |
De Aartsbisschop van Mainz
De Aartsbisschop van Trier
Da Aartsbisschop van Keulen
Vier wereldlijke keurvorsten:
De Paltsgraaf aan de Rijn
De Koning van Bohemen
De Hertog van Saksen
De Markgraaf van Brandenburg
De keurvorsten verkozen volgens het meerderheidsprincipe de nieuwe koning (keizer) wanneer zijn voorganger stierf. Zij deden dat in het algemeen pas als de kandidaat allerlei concessies gedaan had en daarmee was de macht van de Duitse vorsten zekergesteld.
De collectie
Lothar Franz zijn kunstcollectie ligt aan de basis voor een van de grootste privécollecties van schilderijen van oude meesters in Duitsland. Het bevat nog steeds kunstvoorwerpen van onschatbare waarde.
De 600 schilderijen, waarvan er 400 voor het publiek toegankelijk zijn, zijn onder andere meesterwerken van Breughel, Dürer, Van Dyck, Rubens en Titiaan ... Je weet niet wat je ziet, en dan spreken we nog niet van het groot aantal kunstvoorwerpen zoals, meubilair zilverwerk, tapijten, porselein ... Bijzonder overweldigend, je krijgt gewoon de tijd niet om dit alles in je op te nemen.
Deze privécollectie is zo belangrijk, dat er geregeld aanvragen van musea binnenkomen voor deelname van verschillende, afzonderlijke collectiestukken op internationale tentoonstellingen. Jaarlijks zijn er ook talrijke verzoeken op gebied van wetenschappelijke onderzoek.
Er is zelfs een bibliotheek van Lothar Franz zijn verzamelde werken, die tot op heden nog volledig aanwezig is.
 |
| Een gedekte tafel in Schloss Weissenstein |
 |
| Artemisia Gentileschi, Susanna en de Ouderen (1610) |
De oprichting van het gebouw heeft zeven jaar in beslag genomen, maar de werken aan het interieur duurden nog eens tien jaar. Voor de decoratie van zijn vertrekken heeft Lothar Franz Graf von Schönborn enkel dienst gedaan op de beste kunstenaars en beroemdste vaklui van zijn tijd.
Niet alleen is er de unieke trap in het ‘corps de logis’, waarvan het plafond voorzien is met fresco's van Johann Rudolph Byss en Giovanni Francesco Marchin. Zeker zo gekend is de rijk versierde grotzaal of schelpenzaal. Met zijn dikke muren draagt ze de bovenliggende marmeren zaal, welke ook een meesterwerk is. Net dezelfde bouwtechniek heb ik ook gezien in het Schloss van Brüchsal.
Maar even terug naar de Grotzaal. Als je de zaal betreedt, heb je een wauw-gevoel. De gehele zaal is gedecoreerd met scagliola, schelpen, rotsen, koraal, glas, fonteinen, ... Hierbij moest ik even terug denken aan Oost-Duitsland, namelijk aan mijn bezoek aan Potsdam (1983). Het was daar waar ik zo een grotzaal voor het eerst gezien heb.
Midden 18de eeuw was het bijzonder trendy zo een grotzaal te bezitten. Ze bevonden zich op het parterre. Na een bezoek of wandeling in de tuinen was het bijzonder aangenaam vertoeven in deze koele zaal. Het was een plaats om even tot rust te komen. Van dit soort 'grot of schelpenzalen' in deze kwaliteit zijn er vandaag de dag slechts een paar overgebleven.
 |
| De Grotzaal of Schelpenzaal in Schloss Weissenstein |
Alle vertrekken zijn uitbundig versierd. Gehele interieurs zijn voorzien van lambriseringen, stucwerk en fantastische parket. Al deze decoraties en versieringen werden uitgevoerd door talloze kunstenaars en vaklui, die meester waren in hun métier en gekozen werden omdat ze een zekere naambekendheid hadden opgebouwd in hun kennis, kwaliteit en originaliteit. Alles is tot in de puntjes afgewerkt.
Ontworpen door Ferdinand Plitzner is de 'spiegelkamer' de oudste in Duitsland, die nog volledig bewaard is gebleven. Het moet een klein kapitaal gekost hebben al die spiegels. Bijvoorbeeld in 1683 bracht een Venetiaanse spiegel van 115 x 65 cm met zilveren lijst bijna drie keer zoveel op als een schilderij van Rubens.
Ook veel van de woonvertrekken zijn in hun oorspronkelijke staat gebleven, zoals de grote en de kleine galerie, het bloemenkabinet, het slaapvertrek van Lothar Franz, de notenhouten kamer, ... teveel om op te noemen.
Slot Weissenstein is omgeven door een groot park van ongeveer 8 ha, dat werd omgevormd van een barokke tuin met parterre, zoals we die kennen in Versailles, naar een Engels landschapspark. Dit gebeurde in de 19e eeuw. Het park is open voor bezoekers, en het is het hele jaar door beschikbaar voor recreatie, een wandeling of gewoon om te genieten van dit barokke meesterwerk.
Een korte impressie van een aantal vertrekken
in Slot Weissenstein
 |
| Het spiegelkabinet in Schloss Weissenstein |
 |
| De Italiaanse Kamer, Slot Weissenstein |
 |
| Slaapvertrek van Lothar Franz von Schönborn |
 |
| De Grote Galerie, Slot Weissenstein |
Openingsuren
Van 1 april tot 2 november
rondleidingen van 10.00-17.00 uur
laatste rondleiding om 16.00 uur
Schlosswinkel 09.30 - 17 00 uur
Het park 08.00- 17.00 uur
Inkom volwassenen 7 Euro ( 2014)
Er zijn verschillende kortingen
( Meer hierover op de van website Schloss Weissenstein)
Schloss Weissenstein in Pommersfelden
96178 Pommersfelden
Tel: 0 95 48 / 98 18-0
!! Foto's
Het is absoluut verboden foto's te nemen van de interieurs. We danken het Slot Weissenstein voor de medewerking aan dit blogitem en omdat het ons uitgebreid fotomateriaal ter beschikking heeft gesteld. De foto's blijven eigendom van Slot Weissenstein en mogen niet zonder schriftelijk toelating hergebruikt worden.
!! Pictures
It is absolutely forbidden to take pictures of the breathtaking rooms and interiors. We thank Schloss Weissenstein fortheir co-operation in this blog entry and for providing us of the necessary pictures.
It is absolutely forbidden to take pictures of the breathtaking rooms and interiors. We thank Schloss Weissenstein fortheir co-operation in this blog entry and for providing us of the necessary pictures.
The pictures remain the property of Schloss Weissenstein and may not be re-used without written permission.
Hotel
Schloss Weissenstein behoort tot de belangrijkste, barokke bouwwerken van Beieren. Er is een hotel ondergebracht in de voormalige stalling, hetgeen deel uitmaakt van het betoverende complex.
 |
| De bijgebouwen van Slot Weissenstein |
___________________________________________________
______________________________________
Geen opmerkingen:
Een reactie posten