Bas-Relief van H.St-Maarten in hout gesneden | Het Stadswapen van Zaltbommel | Bas-Relief snijwerk | Bas-Relief in hout

De Heilige St-Maarten

Patrick Damiaens

Ornamentsnijder- Ornamentist

Een Bas-Reliëf van H. St-Maarten in hout uitgevoerd

BAS-RELIËF: Een bas-reliëf is een beeldhouwmethode waarbij de weergegeven voorstelling vrij ondiep uitgewerkt is. De afbeelding is gewoonlijk sterk afgeplat, waardoor het alleen in vooraanzicht realistisch overkomt. Bij zicht van een zijkant geeft het bas-reliëf een sterk vertekend beeld.

Werkwijze

Er wordt eerst een ruwe schets gemaakt. De oorsprong van het bas-reliëf kan van een origineel paneel afkomstig zijn (mits eventuele onvolmaaktheden gewijzigd) of voortkomen uit een eigen creatie, in de zelfde geest. Het internet is ook een grote bron van inspiratie en hulp.

De correcte tekening wordt op een calqueerpapier overgetekend en tegelijkertijd op het hout bevestigd d.m.v. duimspijkers. De tekening wordt d.m.v. doorslagpapier (carbonpapier) en een kraspen aangebracht op het hout. Het bas-relief bevindt zich nu op het paneel.

D.m.v. een bovenfrees haalt de houtornamentist het hout rond de tekening ruw weg, zodat er een werkfond gecreeerd wordt.

Het reliëf is 8 mm

Het eigenlijke sculpteren of snijden kan beginnen. Deze fase heet modelleren. Jarenlange studies en voltijdse ervaring zijn van cruciaal belang.

Nu komt het belang van het correct uitfrezen naar voor. Omwille van het modeleren verdwijnt de orginele tekening.In deze fase wordt de tekening terug aangebracht op het paneel d.m.v. een markeerpen.

Het wapen van Zaltbommel

De tekening wordt juist gestoken, de beitels dienen in deze fase als tekenmateriaal . Men mag niet tot aan  de fond steken, zodat het nog steeds nogelijk is kleine veranderingen aan te brengen in het reliëf.

Het paneeltje is af en kan nu teruggebracht worden naar de meubelmaker om verwerkt te worden in de houten schouwmantel.

Heilige st-Maarten

St-Maarten, Historisch

Sint Maarten is een heel bekende heilige. Er zijn heel veel plaatsen en kerken naar hem genoemd. Misschien ken je er wel een?
Maarten – in het Latijn Martinus, wat de kleine Mars (een oorlogsgod) betekent - werd in het jaar 316 geboren. In die tijd was keizer Constantijn net katholiek geworden en werden de christenen dus niet meer vervolgd. Sint Maarten is dan ook de eerste heilige die niet ook martelaar was.

Toen Martinus 15 jaar oud was, werd hij soldaat. Dat moest. Zijn vader was beroepssoldaat, en in die tijd moesten zonen dan ook in het leger. Zo vader, zo zoon... Maar deze zoon was wel een bijzondere soldaat. Anders dan anderen. Hij hielp zieken, gaf alles wat hij niet zelf echt nodig had aan arme mensen, was geduldig en bescheiden.

Op een dag gebeurt er iets waar de mensen het nu nog steeds over hebben. Het is beschreven in oude boeken over het leven van Sint Maarten. En die boeken waren een soort bestsellers: er werden verhalen, liederen en toneelstukken over gemaakt. Het was winter en het vroor. Het vroor heel hard. Veel mensen waren gestorven van de kou. Vooral arme mensen.

Martinus zag een bedelaar voor de stadspoort. De man had het koud in zijn dunne, kapotte kleren. Maar iedereen liep de man voorbij. Met smoesjes. Ze hadden of geen geld bij zich of hun portemonnee ver weg onder hun kleren, ze konden er niet goed bij... Ze hadden een afspraak. Het was koud, iedereen had haast om thuis te komen. Sint Maarten wilde ook naar huis. Hij had eigenlijk ook niets bij zich. Echt niets. Nou ja... niets?

Hij had geen geld bij zich of zo. Wel een zwaard. En hij had zijn wijde soldatenjas aan. Ineens deed hij iets ongewoons. Met zijn zwaard sneed hij zijn jas door en gaf het aan de bedelaar. Zo’n jas, daar konden best twee mensen zich mee warm houden! Hij had hem ook wel helemaal weg kunnen geven, die jas. Maar dan was er een probleem geweest. Soldatenjassen waren duur. Daarom betaalde het leger de helft van zo’n jas. En bezit van een ander... dat mag je niet weggeven!
Sint Maarten stierf omstreeks het jaar 398. Niet in zijn eigen klooster (net buiten Tours), maar in Candes, een plaatsje in zijn bisdom. Zijn graf is in Tours

Dit klein bas-relief is gesneden in Mahonie hout.  De dikte van het bas-relief is  8 mm . Het zal verwerkt worden in een houten schoorsteenmantel samen met 2 andere panelen die het wapen van Zaltbommel (NL) voorstellen ,een oudere versie van 1816 en een recenter uit 2001. (Afmetingen van het mini-snijwerk zijn 12 x 8 cm)

Wapen van Zaltbommel

Stadswapen van Zaltbommel

De schouwmantel is uit grenen vervaardigd waar de 2 heraldische paneeltjes smaakvol in verwerkt worden. Alleen het paneeltje met het reliëf van St-Maarten zal in zijn originele kleur blijven (mits een beetje wax). De gehele schouwmantel inclusief de 2 heraldische wapens zal een lichte tint krijgen (waarschijnlijk gebroken wit). Zodat het centrale paneeltje de blikvanger word.

De keuze van St-Maarten door de klant, die ook inwoner van Zaltbommel is , heeft eigenlijk te maken met de grote kerk in het centrum van de stad. De patroonheilige van deze grote Basiliek met een driebeukig schip en een eenbeukig koor is de Grote of St-Maartenskerk . De huidige basiliek kwam vanaf ca. 1450 tot stand en werd in ca. 1500 voltooid.

Heilige St-Martinus

De Heilige St-Maarten

Op het bas-relief  herken je St-Maarten die met zijn zwaard een stuk van zijn mantel afsnijd, om aan de arme bedelaar te geven. (Maar ik kon het toch niet laten een geldbeurs aan zijn riem te bevestigen) , we geven hem dan maar het voordeel van de twijfel.

Ook heb ik op het schild van St-Maarten het Wapen van Zaltbommel gesneden.

Afmetingen  15 X 15 cm  en 8mm dik.

 WEBSITE PATRICK DAMIAENS