|
Luikse sculptuur |
Patrick Damiaens
Ornamentsnijder -Houtornamentist
Het luikse meubel
Luikse sculptuur
Het Luikse meubel wordt op de eerste plaats gekarakteriseerd
door het sculpteerde meubel, en pas dan door het meubel met marqueterie en het
gepolycromeerd meubel.
Het hoogtepunt wordt bereikt gedurende de gehele 18de
eeuw waarin Luik zonder twijfel de creaties van de Franse provinciën overtreft,
waar de sculpteur-houtsnijder van middelmatig belang is.
De schitterende
meubels die wij bedoelen waren hoofdzakelijk voor een cliënteel bedoeld, dat
dank zijn financiële middelen kon rivaliseren met de Parijse bourgeoisie.
|
Luiks meubel in het d'Ansembourg Museum te Luik |
Wat
betreft de 18de eeuw, bereikt het Luikse meubel een ereplaats in de
kunstgeschiedenis. De Luikse meubels en andere realisaties in hout uit de
XVIIIde eeuw bevestigen de verzekerde smaak van hun makers. Al zijn de namen
van deze meesters niet bekend, hun werken daarentegen zijn hoog aangeprezen in
de ganse wereld van de antiekkenners.
De Luikse creaties hebben altijd de
buitensporigheden van de Rococo vermeden, hun uitvoerders zijn volledig meester
in hun vak.
Hun inspiratiebronnen werden geleverd door het elite cliënteel waarvoor
gewerkt werd : zij gaven toegang tot hun bibliotheken, waar de vaklui de
verschillende stijlen konden vergelijken.
|
Inkomhal d'Ansembourg Museum |
Weinig van de Luikse meubels en Luikse sculptuur kunnen
op precieze manier gedateerd worden, sommige dragen een datum of een monogram,
dat op een discrete plaats aangebracht , verwijst naar de tijd van vervaardiging.
Voor andere meubels, ook slechts zelden, geeft het handteken
of kenmerk van de maker een notie van tijd van vervaardiging. Nog een andere
groep, vooral de vaste meubels, kunnen doordat we de opdrachtgevers kennen,
gedateerd worden.
De voorgaande daterings criteria zijn van historische orde.
Men kan ook nog verder gebruik maken van stijlvergelijkingen van de decoraties.
Ook kan men nog dateren door religieuze meubileringen (Lambriseringen, altaars,
biechtstoelen..) te vergelijken met andere meubels: mits de Luikse Prins bisschoppen
tot de aristocratie behoorden, werkten de uitvoerders van de religieuze meubels
eveneens voor de bourgeoisie.
Sommige kerkelijke meubels, zoals de lage buffet,
verschillen zelfs niets van hun profane zusters. De religieuze meubels zijn
over het algemeen precies te dateren door de archieven.
|
Schoorsteenstuk in Luikse stijl |
Men moet opletten bij het dateren, omdat de Luikse
meubelmakers graag vrij terug kozen uit vorige stijlrichtingen, zodat het
resultaat dikwijls een combinatie van stijldecoraties was, of zelfs volledig in
vroegere stijl uitgevoerd.
Luik heeft bijna gelijktijdig de stijlen L XIV en Régence
ontdekt. De ornamenten van de LXIV stijl zijn er laat ingevoerd.
Grosso modo
kunnen we deze creaties dateren tussen 1715 en 1740, een periode die reeds de
Régence in Frankrijk dekt (1715-1724). Voor 1715, jaar van de dood van L XIV,
zien we bij de Luikse Meubels en Luikse sculptuur nog geen enkele van die decoraties die later nog
lang zullen gebruikt worden.
De rocaille, evenals de afgeronde vormen komen voor van 1740
tot 1765, vooral onder de regering van de Prins Bisschop Jan Theodoor vanBeieren. De 18de eeuwse
Luikse meubelmakers blijven nog lang trouw aan de LXIV stijl. Met de
kennismaking met de Régence stijl, verschijnt de rocaille, eerst voorzichtig,
rond 1770 klassiek en symetrisch op meubels met LXIV stijl allures.
De opbouw van de meubels wordt niet veranderd: het compromis
is er in de decors. In een strak kader worden de bochten van de rocaille, de
charmante bloemencomposities, de bogen en tegenbogen vol levenskracht
samengevoegd.
Deze aangename versmelting van decoratieve elementen kende twee
precieze stappen, respectievelijk de ontwikkeling (1740-1765) en het rijper worden van de
rocaille (1765-1780) . Dit geldt zowel voor het meubel als voor de andere
decoratieve toepassingen, zoals lambriseringen. De zuivere LXV stijl is bijna
onbekend in Luik en omstreken. Sommige meubels, voor de bourgeoisie bestemd,
komen er door hun decoraties wel dicht bij.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten